Przy pracujących 442 reaktorach o łącznej mocy elektrycznej 370921 MWe, prognozy rozwojowe obejmują 28 reaktorów w budowie, 62 w planach realizacyjnych (są projekty, lokalizacje i źródła finansowania) oraz 161 proponowanych (stadium początkowe; są decyzje, założenia i ew. projekty wstępne). Dominuje w tym wyścigu Azja, podejmują wyzwanie Rosja i USA, natomiast czołowe kraje UE zapewne poszukują innych rozwiązań. Znacznie bardziej wydajne od konwencjonalnych reaktory powielające umożliwiłyby zapewne wielokrotnie efektywniejsze wykorzystanie zasobów uranu, ale upowszechnienie tej technologii oznacza zarazem upowszechnienie dostępu do broni nuklearnej, co mogłoby przy obecnych stosunkach międzynarodowych skuteczniej zagrozić współczesnej cywilizacji, niż globalny kryzys energetyczny [14].
Synteza jądrowa to nadal odległa przyszłość. W materiałach Parlamentu Europejskiego [15] dotyczących projektu ITER i budowy ITER jako jednego z głównych etapów stworzenia prototypowych reaktorów, a następnie budowy „demonstracyjnej” elektrowni syntezy jądrowej zakłada się, że ta technologia „może w znacznym stopniu przyczynić się do urzeczywistnienia zrównoważonych i pewnych dostaw energii UE za około pięćdziesiąt lub sześćdziesiąt lat, po penetracji rynku przez komercyjne reaktory syntezy jądrowej”. To bardzo długi czas, ok. 80% okresu wystarczalności wszystkich znanych i dostępnych (tabl. 3, wariant x) źródeł energii pierwotnej. Nie można obecnie stwierdzić, że np. hydraty metanu pozwolą przetrwać przez ten okres bez poważnego wstrząsu cywilizacyjnego.
Energia syntezy jądrowej jest zresztą obecnie dostępna, z dużym nadmiarem, w postaci energii słonecznej, ale nadal nie umiemy jej właściwie wykorzystać.
- Bilans rocznej energii słonecznej ES wydzielanej na powierzchni ziemi przedstawia się następująco:
– całkowita ES = ~2 810 000 EJ, w tym na lądach EL = ~820 000 EJ, w tym w Polsce ESP = 1170 EJ;
– światowe zapotrzebowanie energii pierwotnej (2006) jest rzędu EZ = 480 EJ;
– polskie zapotrzebowanie (2006) energii pierwotnej EZP = ~4,3 EJ. - Nadwyżka energii słonecznej względem potrzeb:
o całkowita ES / EZ = ~5854, w tym na lądach EL / EZ = ~1708, w tym w Polsce ESP / EZP = 272. - Efektywnie wykorzystać przy powierzchni Ziemi można do 1000 W/m2, w zależności od szerokości geograficznej, pory roku, pory doby, klimatu, pogody etc.
- Średnia roczna gęstość mocy w Polsce wynosi ~105 – 125 W/m2.
- Średnie nasłonecznienie (roczna gęstość strumienia energii) w Polsce wynosi 3,3 – 4,0 GJ/m2 rok.
Proporcje energii słonecznej oraz wszystkich światowych zasobów energii pierwotnej pokazano na rysunku 5. Średnie przeliczniki wg WEC [10].
Jakkolwiek energia słoneczna jest praźródłem wszystkich odnawialnych źródeł energii, a także paliw kopalnych na bazie węgla organicznego, to jej wykorzystanie napotyka na podstawową sprzeczność. Bieżąco dociera ona do ziemi w sposób rozproszony. Była przetwarzana przez miliony lat poprzez procesy bioorganiczne do postaci wysokiej koncentracji w paliwach kopalnych. Wszystkie nasze technologie energetyczne polegają na wykorzystaniu tego koncentratu i rozproszeniu energii. Obecnie potrafimy koncentrować energię słoneczną w postaci biomasy, ale jest to proces o relatywnie małej efektywności, podobnie jak metody bezpośredniego przetwarzania promieniowania słonecznego na ciepło lub elektryczność, wykorzystywania energii wiatrów, pływów, fal morskich, ciepła oceanów, czy też energii geotermalnej.
Jednak rozwijanie tych technologii wytwarzania i przetwarzania energii, w połączeniu z rozwojem energooszczędnych technologii użytkowania wszystkich rodzajów energii, jest jedynym racjonalnym kierunkiem rozwojowym pozwalającym na zmniejszanie intensywności eksploatacji kopalnych surowców energetycznych, wydłużenie okresu ich wystarczalności i danie ludzkości więcej bezcennego czasu na rozwiązanie problemu pułapki energetycznej, w której się znalazła.
wstecz
