RAPORT: Stan energetyczny budynków w Polsce

Bezpieczeństwo energetyczne Polski
Realizacja celów polityki energetyczno-klimatycznej

O konieczności oszczędzania energii mówi się dziś wiele, jednakże nie zmienia to faktu, że wciąż jesteśmy zależni od nieodnawialnych surowców energetycznych, takich jak węgiel, ropa naftowa i gaz. Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego najważniejszym surowcem energetycznym w Polsce jest węgiel kamienny. Dzieje się tak przede wszystkim dlatego, że jako kraj mamy własne, znaczne zasoby tego surowca.

Wyk. 9. Struktura finalnego zużycia energii w całej gospodarce w Polsce wg nośników
Źródło: GUS Efektywność wykorzystania energii w latach 1998-2008

Tab. 3. Zasoby bilansowe, stan na 31.12.2007

Źródło: Ropa i gaz - zasoby wydobywalne. MOS, Zestawienie geologicznych zasobów bilansowych i wydobycia ważniejszych kopalin w Polsce w 2007 r.

Najbardziej energochłonnym sektorem gospodarki są gospodarstwa domowe. Poziom zużycia energii w tym segmencie gospodarki jest wyższy aniżeli w przemyśle czy transporcie. Nowe technologie oraz modernizacje procesów produkcyjnych skutkują większym wzrostem efektywności energetycznej w przemyśle. Przemysł kieruje się dziś ekonomią, dlatego też wiele przedsiębiorstw, szukając oszczędności, inwestuje w działania mające na celu zmniejszenie zapotrzebowania na energię. Wzrost liczby nowych budynków mieszkalnych, dzięki zaostrzeniu wymagań i rozwojowi technologii wytwarzania ciepła, skutkuje nieznacznym obniżeniem zużycia energii w tym sektorze w porównaniu z 1998 rokiem. Jak podaje Główny Urząd Statystyczny, budynki odpowiedzialne są za 42% zużycia energii, a aż 30% tej energii jest konsumowane przez budynki mieszkalne.

Sektor budynków jest obszarem, w ramach którego możemy uzyskać największe oszczędności, a tym samym spełnić cele pakietu klimatyczno-energetycznego 3x20. Odpowiednie wsparcie finansowe i przemyślana polityka budownictwa mieszkaniowego pozwoli uzyskać wymagane 20% redukcji emisji gazów cieplarnianych. Istotną rolę w tym procesie odgrywa również kwestia źródła energii. Poprzez podaż i dostępność, cenę i technologię wspierać możemy wykorzystanie odpowiednich źródeł energii. Jak zatem wygląda zapotrzebowanie i wykorzystanie poszczególnych surowców energetycznych
w zależności od typu budynku i jego lokalizacji?

Wyk. 10. Struktura finalnego zużycia energii w Polsce wg sektorów
Źródło: GUS Gospodarka paliwowo-energetyczna w latach 2007, 2008

Najczęściej wykorzystywanym źródłem energii w budynkach jednorodzinnych jest gaz ziemny i węgiel kamienny. Jest to spowodowane dostępnością tych surowców w Polsce oraz coraz lepszymi technologiami systemów grzewczych. Interesujące staje się również coraz częstsze stosowanie kolektorów słonecznych, wspierających przygotowanie ciepłej wody użytkowej. Dzięki wsparciu finansowemu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej otrzymywanemu na zakładanie kolektorów słonecznych, można spodziewać się rozwoju tego obszaru i wzrostu udziału energii słonecznej wykorzystywanej w budynkach jednorodzinnych.

Wyk. 11. Podział zapotrzebowania na energię końcową (c.o. i c.w.u.) dla wszystkich budynków według rodzajów paliw

Duży udział energii wytwarzanej z biomasy w przypadku budynków jednorodzinnych jest wynikiem coraz częstszego stosowania kotłów na biomasę, jak również dywersyfikacji systemów grzewczych poprzez zastosowanie kominków z instalacjami rozprowadzenia ciepła lub z płaszczem wodnym. Budynki niemieszkalne jako główne źródło energii wykorzystują energię elektryczną. Budynki te zazwyczaj wentylowane są mechanicznie i coraz częściej wyposażane w instalacje klimatyzacyjne zasilane energią elektryczną. Ponadto w parametrach energetycznych uwzględnia się zapotrzebowanie na energię potrzebną do oświetlenia. Podobnie jest w przypadku części budynków pełniących funkcje usługowe. Zastosowanie odpowiedniego źródła energii ma również swoje uzasadnienie w dostępności danego źródła w regionie. Dlatego też analizując poszczególne województwa, można dokładnie określić występowanie poszczególnych typów paliw.

Wyk. 12. Struktura paliw dla poszczególnych kategorii budynków