Wpływ elektrowni jądrowych w czasie normalnej pracy na zdrowie ludzi i środowisko

Badania zapadalności na choroby nowotworowe w pobliżu elektrowni jądrowych w Niemczech

Poza analizą okolicy Krummel, w Niemczech przeprowadzono trzy duże badania zapadalności na nowotwory w pobliżu elektrowni jądrowych. Dwa badania z podziałem na poszczególne rodzaje nowotworów przeprowadził zgodnie z zasadami badań epidemiologicznych tego rodzaju Niemiecki Rejestr Dziecięcych Chorób Nowotworowych. Pierwsze studium podawało częstość zachorowań diagnozowanych od 1980 do 1990 r. dla osób mieszkających w promieniu 15 km od każdej z 20 instalacji jądrowych w Niemczech w porównaniu z równoważnymi i podobnymi demograficznie rejonami, oddalonymi od takich instalacji. Głównym celem było zbadanie zachorowań dzieci w wieku od 0 do 14 lat. W raporcie z tego badania nie stwierdzono podwyższonego ryzyka.

Drugie studium objęło dane z lat 1991 – 1995. Cel był ten sam. Wyniki z pierwszego studium, dotyczące białaczki u dzieci poniżej 5 lat mieszkających w promieniu 5 km od EJ zostały dodatkowo sprawdzone, częstości zachorowań okazały się nieco niższe niż w pierwotnym raporcie i statystycznie nieznaczące. Wydawało się, że sprawa została rozstrzygnięta na korzyść elektrowni jądrowych.

Pod koniec ubiegłego wieku rządy w Niemczech objęła koalicja antynuklearna i postanowiła przeprowadzić badania tak, by udowodnić, że elektrownie jądrowe są szkodliwe. Przeprowadzono trzecie studium, na wstępie którego grupa ekspertów  rządowych Bundesamt für Strahlenschutz wykluczyła z analizy część instalacji. Ponadto zamiast testu dwustronnego – w którym rozpatruje się zarówno wyniki wyższe jak i niższe od średniej – przyjęto test jednostronny, w którym wszystkie wyniki niższe od średniej traktuje się jako przypadkowe błędy i odrzuca. Wyniki porównywano ze średnią dla całej populacji w Niemczech, co jest oczywiście podstawowym błędem w takim badaniu [18,19]. Podobnie jak w poprzednich badaniach, rozważenie wszystkich zachorowań na choroby nowotworowe u dzieci poniżej 5 lat, mieszkających w promieniu 5 km od EJ, przy teście dwustronnym nie wykazało podwyższonego ryzyka, bo wyniki nie były statystycznie istotne. Natomiast przy użyciu testu jednostronnego dla okrojonej populacji i wybranych instalacji udało się wykazać wzrost ryzyka.

Dr G. Dallal, kierownik Zespołu Biostatycznego w Tufts University w Bostonie [20], autor książki „TheLittle Handbook of Statistical Practice” w tekście dotyczącym testów jednostronnych stwierdza: „Nigdy nie widziałem sytuacji, w której badacze zgodziliby się na to w praktyce. Zadziwiające jest widzieć testy jednostronne w użyciu w XXI wieku! ( It is surprising to see one-sided tests still being used in the 21-st century!)” Dr Dallal nie ma nic wspólnego z energetyką jądrową, ani z metodami jej zwalczania, stosowanymi przez motywowane politycznie partie, jest tylko wybitnym specjalistą w zakresie badań epidemiologicznych.

Powołana do oceny badań komisja potwierdziła, że dla rejonów celowo wybranych przez ekspertów pracujących na zlecenie rządu antynuklearnego i przy stosowaniu metody testu jednostronnego obserwuje się niewielki wzrost zachorowań. Ta sama komisja stwierdziła jednak, że promieniowanie z elektrowni jądrowych nie może być przyczyną tego wzrostu. Należy pamiętać, że inne badania epidemiologiczne wykazały brak podwyższonej zapadalności na białaczki dziecięce wokoł elektrowni jądrowych w Niemczech wschodnich (SSK 2008) lub we Francji [21].

Poza kontrolą rządową i nadzorem ONZ nad pracą i poziomem uwolnień substancji radioaktywnych elektrownie jądrowe są obserwowane przez organizacje antynuklearne, które wykorzystują każdą okazję, by wzbudzać protesty publiczne przeciw pracy tych elektrowni. Szereg komisji i komitetów obywatelskich walczących przeciw elektrowniom jądrowym otrzymuje finansowanie z funduszy rządowych, a każdy obywatel ma prawo wglądu w wyniki pomiarów i obliczeń. Ta jawność w zakresie ochrony radiologicznej jest cechą szczególnie cenną, zapewniającą społeczeństwu możliwość nadzoru i wywierania wpływu na działania przedsiębiorstw energetyki jądrowej. Energetyka jądrowa pokazała, że taka jawność jest możliwa i że jest ona korzystna dla obu stron. Jak dotąd, żadna inna gałąź przemysłu nie osiągnęła takiego poziomu jawności i systematycznej kontroli wpływu na środowisko. Efekty są widoczne – czyste niebo nad elektrowniami jądrowymi pozostaje osiągnięciem, do którego mogą tylko dążyć inne gałęzie przemysłu.

Podsumowanie

Podsumowując pozostaje mi zebrać wnioski przytoczonych i wielu innych, dostępnych w literaturze specjalistycznej badań w postaci stwierdzeni, że według obecnego stanu wiedzy, promieniowanie z normalnie działającej elektrowni jądrowej nie może być traktowane jako powód wzrostu zachorowań na białaczki ani na inne choroby nowotworowe. Nie moze też powodować wad wrodzonych u dzieci ani skutków genetycznych u kolejnych pokoleń ludzi mieszkających w sąsiedztwie takich elektrowni.
Natomiast dla przypomnienia coraz ciekawszych badań dotyczących pozytywnych skutków małych dawek, przytoczonych dla grup eksponowanych ludzi, chcę pokazać wynik badania na myszach [227], których nie moglibyśmy wykonać na grupie ludzi z powodu zbyt długiego czasu jego trwania oraz, przede wszystkim, z przyczyn etycznych.

Rys. 11. Wygląd myszy po 90 dniach życia: napromienionych (moc dawki 0,70 mGy/godz) i nie poddanych napromienieniu. U tych ostatnich efekt starzenia (choćby stan sierści) jest wyraźny

Autor:

Jolanta Naniewicz
Inspektor Ochrony Radiologicznej, Warszawa

LITERATURA

[1] Ruka W., Sikorowa L., Iwanowska J., Induced soft tissue sarcomas following radiation treatment for uterine carcinomas. European Journal of Surgical Onology, 1991, 17, 585 – 593
[2] Iwanowska J. M., Gajewski A. K., Kancerogenne działanie małych dawek na człowieka. Polski Przegląd Radiologii, 1986, no 50,vol.1, pp.59 – 65
[3] The United Nations Scientific Committee on the Effects of Atomic Radiation. SOURCES AND EFFECTS OF IONIZING RADIATION. UNSCEAR 2000 REPORT vol. II
[4] Działalność prezesa Państwowej Agencji Atomistyki oraz ocena stanu bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej w Polsce w 2007 roku, Raport PAA, Warszawa, maj 2008 r., str. 40
[5] International Atomic Energy Agency (IAEA): Sustainable development and Nuclear Power, 1997, Vienna
[6] Javad Mortazavi S. M., High Background Radiation Areas of Ramsar, Iran, www.angelfire.com/mo/radioadaptive/ramsar.htm
[7] Ghiassi-nejad M., Mortazavi S .M. J., Cameron J. R., Niroomandrad A., Karam P.A., Very High Background Radiation Areas of Ramsar, Iran: Preliminary Biological Studies. Health Physics, 82 (1): 87 – 93, 2002
[8] Dobrzyński L.,Wykłady otwarte ,Wydział Fizyki Uniwersytetu w Białymstoku: XIV „Działanie promieniowania jonizującego na organizmy; ryzyko związane z promieniowaniem” i XV „Dawki wokół elektrowni jądrowych”, http://alpha.uwb.edu.pl/ludwik/
[9] GROUPE RADIOECOLOGIE NORD CONTENTIN, Estimation des niveaux d’exposition aux rayonnements ionisants et des risques de leucemies associes de populations du Nord-Contentin, Synthese, July (1999)
[10] Jablon S. et al., Cancer in populations living near nuclear facilities, National Cancer Institute, NIH Publication No 90-874, US Dept. of Health and Human Services, (July 1990)
[11] STUK Finnish Report On Nuclear Safety Convention On Nuclear Safety, September 2004, STUK-B-YTO 234
[12] SLOVAK REPUBLIC National report compiled in terms of the Convention on Nuclear Safety, Sept. 2004
[13] REPUBLIC OF HUNGARY, National Report, Convention on Nuclear Safety, Third Report, 2004
[14] Jaworowski Z., Ionising radiation in the 20th century and beyond. Atomwirtschaft-Atomtechnik-atw 47(1):22-27, 2002
[15] Chen W. L. et al., Is chronic radiation an effective prophylaxis against cancer? J. Amer. Physicians and Surgeons 9 (2004) 6 – 10
[16] Berrington A., Darby S. C., Weiss H.A. and Doll R., 100 years of observation on British radiologists: mortality from cancer and other causes 1897 – 1997 British Journal of Radiology 74 (2001), 507 – 519
[17] Bruske-Hohlfeld I. et al.: A cluster of childhood leukaemias near two neighbouring nuclear installations in Northern Germany: prevalence of chromosomal aberrations in peripheral blood lymphocytes. International Journal of Radiation Biology 77:111 – 116, 2001
[18] Kaatsch P. et al.: Epidemiologische Studies zu Kinderkrebs in der Umgebung von Kernkraftwerken (KiKK Studie) UMWltforschungsplan des BundesuMWltministerium (UFOPLAN) eaktorsicherheit und Strahlenschutz Vorhaben Stsch 4334 2007 Bundesamt fur Strahlenschutz.
[19] Wójcik A., Nowotwory dziecięce wokół elektrowni jądrowych, Postępy Techniki Jądrowej, vol.52, z. 4, 2009
[20] Dallal G.E., One Sided Tests , in The Little Handbook of Statistical Practice
[21] Laurier D., Hemon D., Clavle J., Childhood leukemia incidence below the age of 5 years near French nuclear power plants. Journal of Radiological Protection 28: 401 – 403,
[22] Prezentacja Kazuo Sakai, Low Dose Radiation Research Centre, Central Research Institute of Electric Power Industry, oraz publikacja Ina Y. and Sakai K.: Prolongation of Life Span Associated with Immunological Modification by Chronic Low-Dose-Rate Irradiation in MRL-lpr/lpr Mice. Radiat. Res. 161 (2004) 168 – 173