Co zrobić ze zużytą żarówką LED, halogenową, a co z tradycyjną żarówką?

fot. ElektroEko

Co zrobić ze zużytą żarówką LED, a co z żarówką tradycyjną? Czy obie powinny trafić do kosza na odpady zmieszane albo szkło, a może do innego specjalnego pojemnika? Wciąż wiele osób nie wie jak właściwie postępować ze zużytym sprzętem oświetleniowym. W celu edukowania Polaków w temacie prawidłowego postępowania ze zużytym oświetleniem, już po raz trzeci, wystartowała publiczna kampania edukacyjna „Już nie świeci? Oddaj do elektrośmieci”, której inicjatorem jest ElektroEko, największa w Polsce organizacja odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego.

Elektrośmieci a zużyty sprzęt oświetleniowy

Elektrośmieci to specjalna kategoria odpadów, do której zalicza się popsute lub nieużywane urządzenia elektryczne i elektroniczne. Do ich właściwego funkcjonowania niezbędne jest podłączenie do prądu czy innego źródła zasilania, np. baterii lub komputera. Można je rozpoznać po symbolu przekreślonego pojemnika na śmieci, który umieszczony jest na produkcie lub na opakowaniu. Urządzenia te, ze względu na różnego rodzaju komponenty wykorzystywane do ich produkcji, wymagają odpowiedniego traktowania po zakończeniu użytkowania. 

Zużyty sprzęt oświetleniowy, to właśnie wspomniane elektrośmieci, dlatego nie należy wyrzucać, np. energooszczędnych żarówek do pojemników na odpady zmieszane czy szkło. Żarówki LED, świetlówki energooszczędne (kompaktowe), świetlówki liniowe, oprawy oświetleniowe (m.in żyrandole, kinkiety, oprawy biurkowe) należy przekazać do właściwego punktu. Dzięki temu, mogą one zostać poddane recyklingowi. W procesie przetwarzania zostaną pozyskane surowce, takie jak szkło, aluminium, stal, metale szlachetne czy plastik, które nadają się do ponownego użycia i do wytworzenia nowych produktów. Wyjątek stanowią żarówki tradycyjne i halogenowe, które powinny trafić do odpadów zmieszanych! 

Już nie świeci? Oddaj do elektrośmieci

Elektrośmieci należy oddawać w wyznaczonych punktach, aby trafiły do Zakładów Przetwarzania, gdzie zostaną poddane recyklingowi. Istnieje kilka prostych sposobów odpowiedniego postępowania ze zużytym sprzętem oświetleniowym, które umożliwiają odzyskanie surowców:

1. Jednym z najprostszych sposobów jest oddanie zużytego sprzętu oświetleniowego podczas zakupu nowego, jeśli jest tego samego rodzaju i pełnił te same funkcje, co sprzęt kupowany. Każdy sklep ma obowiązek nieodpłatnie przyjąć zużyty sprzęt oświetleniowy w momencie, gdy klient kupuje nowy.
2. Kolejnym sposobem jest nieodpłatne oddanie zużytego sprzętu oświetleniowego w sklepach wielkopowierzchniowych (min. 400 m²) bez konieczności zakupu nowego. Należy jednak pamiętać, że żaden z wymiarów zewnętrznych oddawanego sprzętu nie może przekraczać 25 cm.
3. Trzeci sposób to odwiedzenie najbliższego PSZOK-u, czyli Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych, które znajdują się w każdej gminie. Tam można bezpłatnie oddać wszystkie zużyte sprzęty elektroniczne i elektryczne (w tym zużyty sprzęt oświetleniowy) bez względu na wymiar i pełnione funkcje.

Podejmuj ekologiczne decyzje

Odpowiednie postępowanie z elektrośmieciami to przejaw troski o środowisko naturalne. Przekazywanie zużytego sprzętu oświetleniowego we wskazanych punktach pozwala na realizację gospodarki o obiegu zamkniętym, ponieważ umożliwia ponowne wykorzystanie surowców pochodzących z materiałów wcześniej wprowadzonych na rynek. W procesach przetwarzania zużytego oświetlenia można odzyskać m.in. metale szlachetne, takie jak miedź czy złoto, szkło, plastik czy nawet do 98% aluminium i 100% stali. Z roku na rok, liczba elektrośmieci znacząco rośnie. Szacuje się, że rocznie ok. 200 tys. ton zużytych urządzeń elektrycznych i elektronicznych nie zostaje przetworzona. Obecnie w Polsce przetworzeniu podlega tylko blisko 60% elektroodpadów wprowadzonych na rynek*.

 – Jednym z celów ElektroEko, jako organizacji odzysku jest edukowanie Polaków, aby mieli pełną wiedzę o tym,  jak właściwie postępować ze zużytymi urządzeniami elektronicznymi i elektrycznymi, do których zalicza się też zużyty sprzęt oświetleniowy. ElektroEko swoimi działaniami wspiera firmy i instytucje oraz przedsiębiorców i instalatorów, od których bezpłatnie odbiera zużyty sprzęt, po wcześniejszym wypełnieniu wniosku na stronie internetowej www.zuzyteoswietlenie.pl. W ten sposób pokazujemy Polakom, że podejmowanie ekologicznych decyzji jest naprawdę proste – mówi Romuald Wojtkowiak, Dyrektor Branży Oświetleniowej w ElektroEko.

Wymiana starego oświetlenia – co wybrać?

Wymiana zużytego oświetlenia w domu na oświetlenie działające w oparciu o technologię LED to wybór na lata. Oferuje ono długą trwałość (nawet do 50 lat!), jest bezpieczne dla oczu, a także energooszczędne i tym samym ekologiczne. Do produkcji oświetlenia wykorzystującego technologię LED wykorzystuje się diody pokryte luminoforem. Dzięki temu, żarówki LED, w przeciwieństwie do żarówek tradycyjnych, nie wytwarzają znacznych ilości ciepła, a głównie światło widzialne. Stąd bierze się wspomniana energooszczędność i tym samym możliwe są mniejsze rachunki za prąd.

Rodzaj wykorzystanych komponentów ma bardzo duże znaczenie na jakość światła, dlatego warto wybierać oświetlenie LED od sprawdzonych i renomowanych producentów. Dzięki temu można mieć pewność, że jest ono bezpieczne i przeszło niezbędne testy. Żarówki LED pochodzące od nieznanych producentów oraz te najtańsze, w dłuższej perspektywie mogą negatywnie wpływać na zdrowie i samopoczucie, np. poprzez nienaturalne oddawanie barw, migotanie czy efekt stroboskopowy. Wymienione negatywne efekty nie zawsze można dostrzec tzw. „gołym okiem”, ale mogą one wywoływać zmęczenie, rozdrażnienie i łzawienie oczu.