Kompendium wiedzy o LED - odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania

Kwestia rozsyłu w diodach LED

Diody są produkowane w wielu różnych obudowach z różnymi pierwotnymi układami optycznymi. Każdy z nich inaczej kształtuje rozsył strumienia. Generalnie typowe rozsyły można podzielić na 4 podstawowe grupy:

• rozsył wąski
• rozsył lambertowski
• rozsył szerokokątny lub skrzydełkowy (batwing)
• rozsył boczny (side emitting).

Podstawą doboru diody do konkretnego zastosowania powinny być dane fotometryczne zawarte w karcie katalogowej, jednak co celów szybkiej klasyfikacji handlowej został wprowadzony uproszczony podział diod ze względu na charakter rozsyłu strumienia świetlnego.

Diody posiadają bryły fotometryczne o symetrii obrotowej reprezentowane przez uśrednione krzywe światłości. Parametrem opisującym charakter rozsyłu najczęściej podawanym przez producentów jest kąt rozsyłu (rozbieżność użyteczna V1/2).

Diody o rozsyle wąskim charakteryzują się kątem rozsyłu nie większym niż 90º. Najczęściejspotykane są diody o rozsyłach w kącie od 15º do 30º.

Idealny rozsył lambertowski z definicji charakteryzuje się kątem równym 120º. Diody zaliczane do grupy diod lambertowskich mają rozsyły jedynie zbliżone do idealnego. Największe różnice pojawiają się dla dużych kątów świecenia. Diody z tej grupy będą opisywane rozsyłami o kątach od 110º do 130º. Jest to najczęściej spotykany rozsył wśród diod do montażu powierzchniowego (SMD) i diod dużej mocy.

Rozsył szerokokątny zwany także skrzydełkowym charakteryzuje się kątem większym od 120º oraz tym, że światłość maksymalna jest w kierunku innym niż oś optyczna diody, odchylonym od niej o 30º do 60º. Najczęściej jest spotykany wśród diod dużej mocy.

Rozsył boczny charakteryzuje się kątem powyżej 180º oraz odchyleniem kierunku światłości maksymalnej o więcej niż 60º od osi optycznej diody. Ze względu na skomplikowaną strukturę pierwotnego układu optycznego realizującego taki rozsył nie jest on zbyt często spotykany i występuje wyłącznie wśród diod dużej mocy.

Uśrednione typowe krzywe światłowości różnych grup LED

W praktycznych zastosowaniach LED w sprzęcie oświetleniowym stosuje się nie pojedyncze diody a gotowe moduły LED. W tych przypadkach producent sprzętu finalnego określa wynikowy rozsył światłości, podobnie jak w tradycyjnych oprawach oświetleniowych. Mówiąc o sposobach świecenia LED nie wolno zapominać o problemie luminancji. Cały strumień świetlny diody emitowany jest z powierzchni kilku milimetrów kwadratowych. Luminancja tej powierzchni wynosi w zależności od konstrukcji diody i mocy z jaka pracuje od kilku do ponad 50 milionów cd/m². Należy więc bardzo uważnie przeprowadzać analizę możliwych olśnień dla źródeł i i instalacji LED.