Modernizacja lokalnych systemów energetycznych może ograniczyć zużycie energii pierwotnej na ogrzewanie i chłodzenie nawet o 50%

fot. unep.org

Z nowego raportu ogłoszonego przez Program Środowiskowy Organizacji Narodów Zjednoczonych (United Nations Environment Programme, UNEP) wynika, że przejście na nowoczesne, lokalne systemy energetyczne może przyczynić się do osiągnięcia wymaganych redukcji emisji z sektora energetycznego rzędu 60 proc. oraz ograniczyć zużycie energii pierwotnej nawet o 50 proc. do roku 2050.

Biorąc pod uwagę, że miasta odpowiadają obecnie za 70 proc. globalnego zużycia energii oraz za 40-50 proc. emisji gazów cieplarnianych na całym świecie, autorzy raportu pt. District Energy in Cities: Unlocking the Potential of Energy Efficiency and Renewable Energy (Lokalne systemy energetyczne w miastach: uwolnienie potencjału wydajności energetycznej i energii odnawialnej) podpowiadają, w jaki sposób władze i rząd mogą wspomóc rozwój lokalnych systemów energetycznych. Są one jednym z najbardziej skutecznych i efektywnych kosztowo rozwiązań służących ograniczeniu emisji gazów cieplarnianych i zapotrzebowaniu na energię pierwotną, a także przyczyniających się do utrzymania globalnego wzrostu temperatury na poziomie nie większym niż 2°C powyżej wartości sprzed epoki przemysłowej. 

Dla przykładu lokalny system energetyczny w mieście St. Paul, w stanie Minnesota w Stanach Zjednoczonych wykorzystuje komunalne odpady drewna, zastępując w ten sposób 275 000 ton węgla zużywanych rocznie i przynosząc oszczędności w wydatkach na energię rzędu 12 mln USD, która to kwota trafia do lokalnej gospodarki. Z kolei rozwiązanie stosowane w Toronto w Kanadzie, polegające na wykorzystaniu wód jeziora do chłodzenia, pozwoliło ograniczyć zużycie energii na te cele o 90 proc. Przyniosło także miastu 89 mln dolarów ze sprzedaży 43 proc. udziałów w lokalnych systemach energetycznych, którą to sumę miasto może wykorzystać do finansowania innych inwestycji. We Francji mieszkańcy Paryża mogą korzystać z tańszego, bardziej ekologicznego systemu ciepłowniczego. Miasto to, będące w jednej trzeciej właścicielem lokalnego zakładu grzewczego, czerpie dochody z rocznej dywidendy sięgające 2,6 mln USD oraz z opłaty koncesyjnej wynoszące kolejne 9,1 mln USD rocznie. 

Obecnie w niektórych miastach połowa zużywanej energii jest wykorzystywana do ogrzewania i chłodzenia pomieszczeń oraz wody, przy czym nieefektywne systemy powodują ogromne koszty ekonomiczne i społeczne oraz stanowią poważną barierę dla powszechnego dostępu do nowoczesnych technologii energetycznych. Na świecie stale rośnie zapotrzebowanie na chłodzenie, a także na usługi energetyczne. Według Międzynarodowej Agencji Energetycznej (MAE) światowe zużycie energii na chłodzenie pomieszczeń zwiększyło się o 60 proc. w okresie od roku 2000 do 2010 roku. Oczekuje się, że w wybranych regionach Azji i Ameryki Łacińskiej wzrośnie ono do roku 2050 o 625 proc. 

Lokalne systemy rozprowadzające parę wodną oraz gorącą i zimną wodę z centrali do budynków na terenie miasta, mogą w znacznym stopniu ograniczyć emisję gazów cieplarnianych związaną ze zużyciem energii na chłodzenie i ogrzewanie. To z kolei może przynieść dalsze korzyści w postaci lepszej jakości powietrza, a także – w przypadku gdy lokalne systemy opierają się na odnawialnych źródłach energii – mniejszej zależności od paliw kopalnych i importu energii oraz większej odporności miast na drastyczne zmiany cen paliw. 

Przeprowadzona analiza 45 wiodących miast pozwala stwierdzić, że chociaż udział lokalnych systemów energetycznych jest znaczący oraz cały czas wzrasta, ich pełny potencjał pozostaje w dalszym ciągu w przeważającej mierze niewykorzystany. Istnieją także znaczne możliwości ich rozbudowy, modernizacji i rozwoju. 

Samorządy mają szczególne warunki ku temu, aby rozwijać lokalne systemy energetyczne, co wynika z ich kompetencji planistycznych i regulacyjnych, jak również ich roli jako dużych konsumentów energii oraz dostawców infrastruktury i usług (np. energetycznych, transportowych, mieszkaniowych, w zakresie odbioru odpadów i oczyszczania ścieków). 

Aby ułatwić przejście do nowoczesnych, lokalnych systemów energetycznych, UNEP uruchomił nową inicjatywę na rzecz ich rozwoju w miastach o nazwie District Energy in Cities, której przewodzi firma Danfoss. Inicjatywa ta będzie wspierać władze krajowe i miejskie w ich wysiłkach na rzecz rozwoju, modernizacji lub rozbudowy miejskich systemów ciepłowniczych, przy wsparciu partnerów międzynarodowych i finansowych oraz sektora prywatnego. 

 – Praca wykonywana w ramach UNEP w zakresie lokalnych systemów energetycznych w miastach ma nasze pełne poparcie – raport poświęcony temu zagadnieniu dowodzi, że wydajne energetycznie lokalne systemy ciepłownicze i chłodnicze, stanowiące podstawę działań na rzecz łagodzenia zmian klimatu oraz przynoszące korzyści społeczno-ekonomiczne, to nie kwestia technologii. Jest to raczej wpływ perspektywicznego myślenia i zrównoważonego planowania rozwoju miast oraz potrzeba stałego poszukiwania rozwiązań. Przedmiotowa publikacja z pewnością stanowi przewodnik dla burmistrzów, którzy pragną, by ich miasta znalazły się w czołówce zdrowych i przyjaznych mieszkańcom ośrodków. Danfoss zachęca wszystkie zainteresowane podmioty sektora prywatnego, by przyłączyły się do inicjatywy na rzecz rozwoju lokalnych systemów energetycznych w miastach oraz wspierały rozpowszechnianie tych informacji i transfer specjalistycznej wiedzy technicznej na całym świecie – powiedział Niels B. Christiansen, Dyrektor Wykonawczy Danfoss. 

Cały raport można pobrać pod adresem www.unep.org/energy/des.