Innowacyjne instalacje HVAC chronią przed zniszczeniem freski Michała Anioła w Kaplicy Sykstyńskiej

fot. Giuliano Del Gatto/Carrier

Najnowocześniejszy system ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji jako jeden z głównych wątków organizowanej w Muzeum Watykańskim imprezy poświęconej ochronie dziedzictwa kulturowego.

Firma Carrier wdrożyła w Kaplicy Sykstyńskiej w Watykanie nowatorski system ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji (ang. heating, ventilating and air-conditioning; HVAC), który opracowano z myślą o ochronie arcydzieł Michała Anioła przed zniszczeniem wskutek rosnącej liczby zwiedzających.

Projekt nowego systemu HVAC został zaprezentowany pochodzącym z całego świata specjalistom w dziedzinie ochrony dziedzictwa kulturowego przy okazji organizowanego przez Muzeum Watykańskie w Rzymie wydarzenia pt. "Kaplica Sykstyńska 20 lat później: nowy oddech, nowe światło" (ang. "The Sistine Chapel 20 Years Later: New Breath, New Light"). Spółka Carrier, specjalizująca się w tworzeniu najnowocześniejszych systemów ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji, należy do spółki UTC Building & Industrial Systems, podmiotu wchodzącego w skład United Technologies Corp).

W nowym systemie zastosowano dwa agregaty wody lodowej Carrier AquaForceR 30XWV, o mocy po 580 KW, oraz układ automatycznego dostosowywania pracy klimatyzacji Greenspeed R. System ten wykorzystuje specjalnie zaprojektowane oprogramowanie i elementy oraz opatentowane rozwiązania w zakresie energooszczędności, utrzymując optymalną temperaturę i wilgotność w Kaplicy Sykstyńskiej i tym samym chroniąc mieszczące się w niej dzieła przed zniszczeniem. Dzięki inteligentnemu systemowi kontroli, współpracującemu z zaawansowaną aplikacją wideo opracowaną przez UTC Building & Industrial Systems, system HVAC przewiduje nasilenie ruchu zwiedzających, intuicyjnie dostosowując parametry swojej pracy. Nowy system daje dwa razy większą wydajność i trzykrotnie wyższą moc w porównaniu do poprzedniego systemu, który Carrier skonstruował i zainstalował we wczesnych latach 90. W celu zapewnienia sprawnego działania nowego systemu Watykan podjął decyzję o zawarciu 5-letniej umowy serwisowej z Carrier Distribution Italy SpA.

 – Naszym celem jest konserwacja, a nie renowacja. Dlatego też wybraliśmy ofertę Carrier. Arcydzieło, jakim jest Kaplica Sykstyńska, zasługuje bowiem na rozwiązania techniczne o zbliżonym poziomie kunsztu – mówił Antonio Paolucci, dyrektor Muzeum Watykańskiego.

Rozwiązanie opracował międzynarodowy zespół doświadczonych inżynierów AdvanTE3C, ściśle współpracując z technikami Muzeum Watykańskiego i posiłkując się najnowocześniejszymi komputerowymi technikami modelownia i symulacji. Zespół inżynierów poradził sobie z kilkoma wyzwaniami, jakie wiązały się ze specjalnymi potrzebami Kaplicy. System dokładnie kontroluje przepływ powietrza, wilgotność oraz jakość i temperaturę powietrza, pracuje prawie niesłyszalnie i jest zupełnie niewidoczny dla zwiedzających, a ponadto korzysta z wykonanych wcześniej otworów wentylacyjnych w chronionym, zabytkowym otoczeniu. Zaprojektowano go również z myślą o możliwości adaptacji do potrzeb, jakie powstaną w przyszłości.

 – Stworzenie zaawansowanych rozwiązań na potrzeby watykańskiego muzeum w celu zachowania wspaniałego dziedzictwa kulturowego Kaplicy Sykstyńskiej było dla nas niezwykłym wyzwaniem i szansą. Do projektu tego zaangażowaliśmy światowej klasy inżynierów i projektantów. Jesteśmy niezwykle zadowoleni z rezultatu – powiedział Geraud Darnis, prezes i dyrektor wykonawczy UTC Building & Industrial Systems. 

W 1993 r. Carrier zaprojektował i zainstalował w Kaplicy Sykstyńskiej pierwszy system klimatyzacji przygotowany na przyjęcie nawet 700 zwiedzających w tym samym czasie. Przy obecnym ruchu zwiedzających na poziomie 20 tys. osób nowy system zaprojektowano z myślą o zapewnieniu odpowiedniej klimatyzacji przy 2 tys. zwiedzających w tym samym czasie, praktycznie bez względu na warunki atmosferyczne.

Ponadto Gubernatorat Państwa Watykańskiego i United Technologies Corp. zawarły umowę o zapewnieniu ochrony i bezpieczeństwa dzieł sztuki, pomieszczeń i zwiedzających w Muzeum Watykańskim poprzez zastosowanie technik budowlanych opracowanych przez spółki UTC. Umowa przewiduje, że strony będą współpracowały w zakresie zintegrowanych rozwiązań obejmujących system HVAC, windy i ruchome schody, systemy i alarmy przeciwpożarowe i gaśnicze, a także zabezpieczenia elektroniczne, kontrolę dostępu, monitoring i powiązane oprogramowanie, korzystając z oferty takich marek jak Carrier, Otis, Lenel, Kidde, Chubb i Marioff.

 – Znakomity rezultat, jaki oglądamy dzisiaj, świadczy o powodzeniu procesu rozwoju systemu. Prawie trzyletnia współpraca z Carrier pozwoliła mojemu zespołowi i mnie nawiązać z tą firmą owocne relacje zawodowe, dzięki czemu mogliśmy wspólnie poradzić sobie ze wszystkimi przeszkodami przy pracach nad tym arcydziełem techniki – powiedział ks. Rafael García de la Serrana Villalobos, dyrektor służb technicznych Watykanu.

Dzięki zastosowaniu tymczasowego systemu HVAC dostarczonego przez Carrier Rental Systems Muzeum Watykańskie nie musiało zamykać Kaplicy Sykstyńskiej dla zwiedzających w związku z pracami demontażowymi i instalacyjnymi, które miały miejsce w szczycie sezonu letniego.

 – Od początku do końca jego realizacji projekt ten dawał świadectwo ważnej roli, jaką nowoczesna technika może odgrywać w zachowaniu naszych najcenniejszych zabytków dla przyszłych pokoleń. Gdy zaczynaliśmy prace nad projektowaniem systemu, prof. Paolucci radził nam, byśmy przyjęli perspektywę 500, 600, a może nawet 700 lat i traktowali go jako dzieło dla dobra ludzkości. Nasze rozwiązanie sprostało temu wymogowi, zapewniając strategiczną możliwość modernizowania systemu w przyszłości w odpowiedzi na zmieniające się potrzeby Watykanu. Będziemy kontynuowali naszą misję innowacyjności w służbie dziedzictwa kulturowego, w tym na rzecz zachowania dzieł geniuszu, jakim są freski Michała Anioła – dodaje Michel Grabon, dyrektor europejskiego oddziału Carrier AdvanTE3C.