Najczęstsze błędy w ofertach przetargowych na białe certyfikaty

fot. CBE Polska

21 listopada 2013 roku na spotkaniu zorganizowanym przez CBE Polska dr Zdzisław Muras oraz Marek Zawiska (pełniący funkcję przewodniczącego komisji przetargowej w URE) szczegółowo analizowali błędy w złożonych ofertach. W spotkaniu wzięło udział kilkudziesięciu przedsiębiorców, którzy wspólnie z ekspertami URE omawiali problemy interpretacyjne oraz przesłanki odrzucenia ofert.

 – Większość przyczyn odrzucenia dotyczyło kwestii stricte formalnych, takich jak: błędy rachunkowe, braki/niespójność danych i informacji zawartych w poszczególnych punktach deklaracji przetargowej oraz w pozostałych dokumentach składających się na ofertę przetargową – podkreślał Marek Zawiska.

Dr Zdzisław Muras zwrócił natomiast uwagę na fakt, że po wygraniu przetargu przedsiębiorca powinien złożyć wniosek o przyznanie Białych Certyfikatów:

 – Nie ma żadnej daty granicznej, bo Ustawodawca wyszedł z (błędnego) założenia, że przedsiębiorca - skoro wygrał przetarg - będzie chciał zgłosić się po certyfikat. W zrealizowanym już przetargu była nieduża ilość wygranych, więc wspomniana kwestia nie jest istotna, jednakże w przypadku następnych przetargów, wystąpienie z wnioskiem może grać rolę, gdyż pula BC będzie ograniczona – wyjaśniał dr Muras.

Podczas wspomnianego spotkania przedstawiciele branży omawiali i sygnalizowali m.in. następujące problematyczne kwestie:

1. Nieprzyjęcie przez Ustawodawcę zamkniętego katalogu przedsięwzięć efektywnościowych 

Obwieszczenie powinno obejmować cały zakres przedsięwzięć, które będą służyły poprawie efektywności, natomiast obecnie znajdujemy w nim zapisy w stylu: „w tym także”, „na przykład”, „które dotyczą” etc. Zapisy te tworzą katalogi otwarte, pokazują tylko i wyłącznie przykłady. Nie spełnia to założonego celu, gdyż mogą zacząć się spory interpretacyjne np. dotyczące przynależności urządzeń do odpowiednich grup czy kategorii. Jeśli urządzenie potrzeb własnych nie znajduje się w w/w katalogu istnieje problem w jego kwalifikacji i pozostawia szerokie pole do interpretacji, zarówno dla wnioskodawcy jak i komisji przetargowej. Tymczasem zła kwalifikacja może przekreślić całe przedsięwzięcie.

2. Zgłoszenie przedsięwzięć w przedsiębiorstwach objętych systemem EU ETS 

Jak wiadomo, z „dobrodziejstw” systemu BC nie mogą korzystać podmioty objęte systemem EU ETS. Co się jednak stanie gdy przedsiębiorstwo zgłosi do o przetargu na białe certyfikaty budynek biurowy, który de facto nie należy do instalacji? Zdaniem Dr Zdzisława Murasa, jeżeli przedsiębiorca ma instalację w EUETS, a w pobliżu budynek biurowy, na którym przeprowadzi termomodernizację, to może skorzystać z systemu białych certyfikatów. Ekspert zaznaczył  również, że z listy opublikowanej na stronie KOBiZE wynika, że wiele podmiotów, określa instalację podlegającą EU ETS pełną nazwą firmy. Stwarza to wówczas problem interpretacyjny przy zgłoszeniu. Nie eliminuje to z marszu zgłoszenia, jednakże utrudnia i wydłuża poziom udowadniania, co jest instalacją, a co odrębnym budynkiem. Komisja przetargowa URE nie może mieć żadnych wątpliwości, że działania efektywnościowe nie dotyczyły instalacji objętych EU ETS. Identyfikacja jest bowiem przedmiotowa, a więc jeśli coś nie widnieje w spisie sporządzonym na potrzeby systemu EU ETS, może zostać uznane jako urządzenie potrzeb własnych i zostać uwzględnione w dokumentacji przetargowej BC. 

3. Odmienna kwalifikacja przedsięwzięcia dokonana przez audytora/zgłaszającą firmę i komisję przetargową URE. Jak bronic oferty skoro są możliwe różne interpretacje?

Jak podkreślał Dr Muras, wyjściem może być uprzednie zgłoszenie wątpliwości do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z prośba o interpretację. Urząd do każdego pytania musi się bowiem ustosunkować. Kserokopię (z potwierdzeniem zgodności z oryginałem) można dołączyć do dokumentacji przetargowej wraz z wykonanym audytem. Przykładem, może być sytuacja w której zakład produkujący energię i jednocześnie ją zużywający powinien móc wystartować w przetargu jako odbiorca końcowy, gdy przeprowadza termomodernizację. Intencją jest bowiem idea zmniejszenia zużycia energii. Z punktu widzenia celu nie powinno być istotne, czy zużywa się energię zakupioną, czy wyprodukowaną, jednakże z uwagi na definicję odbiorcy końcowego – który musi zakupić energię – może stworzyć to problem. Ustawodawca nie przewidział wspomnianego niuansu, więc z punktu widzenia definicji (odbiorcy końcowego) mogłoby się wydawać, że należy dopisać pozycję do katalogu potrzeb własnych. Eksperci radzą więc zdecydować się na formalne zapytanie URE. Marek Zawiska poinformował, że w przypadku innowacyjnych rozwiązań, których nie da się zaklasyfikować do żadnych z kategorii, podmiot może zgłosić rozwiązanie (najlepiej bezpośrednio) do Ministerstwa Gospodarki. Równocześnie warto posługiwać się formułą celowościową (funkcjonalną) i zgłosić urządzenie do kategorii potrzeb własnych. 

4. Zgłoszenie oferty przetargowej przez grupę podmiotów wspólnie realizujących przedsięwzięcie efektywnościowe

Zgodnie z ustawą do przetargu na BC można zgłosić przedsięwzięcie służące poprawie efektywności energetycznej, w wyniku którego uzyska się oszczędność energii (pierwotnej) w ilości stanowiącej równowartość co najmniej 10 toe w ciągu roku, albo przedsięwzięcia tego samego rodzaju służące poprawie efektywności energetycznej, w wyniku których uzyskuje się łączną oszczędność energii w ilości stanowiącej równowartość co najmniej 10 toe średnio w ciągu roku. Tym samym, jeżeli dane przedsięwzięcie realizowane jest wspólnie przez kilka podmiotów może być ono zgłoszone do przetargu na BC (warunkiem jest tylko wspomniany poziom oszczędności). Ofertę przetargową składa wyłoniony przez grupę reprezentant i to on w razie wygranej otrzyma świadectwa pochodzenia. Warto przed przystąpieniem do procedur przetargowych, przyjrzeć się konstrukcji i warunkom umowy pomiędzy podmiotami realizującymi przedsięwzięcie a wyłonionym reprezentantem. Konieczne jest chociażby zawarcie w niej klauzuli, iż w przypadku wygranej w przetargu reprezentant jest zobowiązany do podziału BC pomiędzy wszystkie podmioty. Należy podkreślić że w przypadku wygranej, URE przekazuje przecież BC tylko i wyłącznie podmiotowi który zgłasza się do przetargu (a nie grupie). Trzeba też pamiętać, że wyłoniony reprezentant grupy powinien być aktywnym uczestnikiem giełdy. 

Ponieważ zobligowanym i zainteresowanym podmiotom wciąż brakuje wiedzy na temat nowego systemu, Organizatorzy zapraszają do udziału w VIII edycji specjalistycznego warsztatu związanego z tematyką nowych systemów wsparcia: Białe certyfikaty w świetle rozstrzygnięcia przetargu. Doświadczenia praktyczne, które odbędą się 21 stycznia 2014 roku w Warszawie. Biorąc pod uwagę dyskusję branży z dnia 21 listopada, podczas obecnej edycji wydarzenia eksperci najmocniej skupią się na szczegółowym omówieniu błędów w zgłoszeniach, rozstrzygnięciu problemów interpretacyjnych dotyczących kwalifikacji przedsięwzięć, omówieniu audytu, tak aby przedsiębiorcy uniknęli problemów przy kolejnym przetargu.

Wszystkich zainteresowanych prosimy o wysyłanie zapytań oraz opisów problemów związanych z systemem wsparcia dla przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej na adres: biuro@cbepolska.pl