Rada Ministrów przyjęła 10 listopada br. Politykę energetyczną Polski do 2030 r. Przygotowany w Ministerstwie Gospodarki dokument zawiera długoterminową strategię rozwoju sektora energetycznego, prognozę zapotrzebowania na paliwa i energię oraz program działań wykonawczych do 2012 r.Strategia odpowiada na najważniejsze wyzwania stojące przed polską energetyką w perspektywie krótko- i długoterminowej. Realizacja wskazanych w dokumencie rozwiązań pomoże zaspokoić rosnące zapotrzebowanie na energię, rozwijać infrastrukturę wytwórczą i transportową, zniwelować uzależnienie od zewnętrznych dostaw gazu ziemnego i ropy naftowej oraz wypełnić międzynarodowe zobowiązania w zakresie ochrony środowiska.
Polityka określa sześć podstawowych kierunków rozwoju polskiej energetyki. Dla każdego z nich sformułowane zostały cele szczegółowe, działania wykonawcze, a także dokładny sposób ich realizacji, wyznaczono również terminy oraz odpowiedzialne podmioty. Tak szczegółowego planu działań nie zawierał żaden z poprzednich dokumentów.
1. Poprawa efektywności energetycznejKwestia ta jest traktowana w Polityce w sposób priorytetowy, a postęp w tej dziedzinie będzie kluczowy dla realizacji wszystkich jej założeń. Cele główne w tym zakresie to:
* dążenie do utrzymania zeroenergetycznego wzrostu gospodarczego,
* konsekwentne zmniejszanie energochłonności polskiej gospodarki do poziomu UE-15.
Ministerstwo Gospodarki przygotuje ustawę o efektywności energetycznej, która wdroży system wsparcia w postaci białych certyfikatów, gwarantujących korzyści finansowe dla podmiotów dokonujących największych oszczędności energii. Resort będzie też stymulować rozwój wysokosprawnej kogeneracji, wspierać inwestycje w oszczędzanie energii i badania naukowe. Prowadzone będą również kampanie informacyjne i edukacyjne promujące efektywne wykorzystanie energii.
2. Wzrost bezpieczeństwa dostaw paliw i energiiBezpieczeństwo energetyczne Polski oparte będzie o własne zasoby, w szczególności węgla kamiennego i brunatnego. Zapewni to uniezależnienie produkcji energii elektrycznej i w znacznym stopniu ciepła od surowców z importu.
Kontynuowane będą działania mające na celu dywersyfikację dostaw paliw. Zaopatrzenie w ropę naftową, paliwa płynne i gaz będzie dywersyfikowane także poprzez różnicowanie technologii produkcji, a nie jedynie kierunków dostaw. Wspierany będzie rozwój technologii pozwalających na pozyskiwanie paliw płynnych i gazowych z surowców krajowych.
Polityka zakłada także stworzenie stabilnych perspektyw dla inwestowania w infrastrukturę przesyłową i dystrybucyjną. Na operatorów sieciowych nałożony zostanie obowiązek opracowania planów rozwoju sieci, lokalizacji nowych mocy wytwórczych oraz kosztów ich przyłączenia. W taryfach zostaną wprowadzone zachęty do inwestowania w infrastrukturę przesyłową i dystrybucyjną. Planowany jest również rozwój połączeń transgranicznych. Zmianie ulegną przepisy definiujące odpowiedzialność samorządów za przygotowanie lokalnych planów zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe.
3. Dywersyfikacja struktury wytwarzania energii elektrycznej - wprowadzenie energetyki jądrowejW dokumencie resort gospodarki stworzył również podstawy do przygotowania programu polskiej energetyki jądrowej. Wskazane zostały działania jakie należy podjąć w najbliższych latach, aby możliwie szybko uruchomić w Polsce pierwsze instalacje tego typu. Chodzi tu o przygotowanie odpowiedniej infrastruktury prawnej i organizacyjnej oraz zapewnienie warunków do wybudowania i uruchomienia elektrowni jądrowych w oparciu o sprawdzone, bezpieczne technologie.
4. Rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii (OZE)Polityka wiele uwagi poświęca także rozwojowi energetyki odnawialnej. Najważniejszym przedsięwzięciem w tym obszarze będzie wypracowanie ścieżki dochodzenia do realizacji celów zawartych w pakiecie klimatycznym, w podziale na poszczególne rodzaje OZE i związane z nimi technologie.
Dokument wyznacza następujące cele: 15-proc. udział OZE w zużyciu energii finalnej w 2020 r. oraz 10-proc. udział biopaliw w rynku paliw transportowych w 2020 r. Polska będzie także dążyć do większego wykorzystania biopaliw II generacji.
Ponadto prowadzone będą działania, które pomogą w rozwoju biogazowni rolniczych oraz farm wiatrowych na lądzie i morzu. Nowe jednostki OZE i umożliwiające ich przyłączenie sieci elektroenergetyczne, będą mogły uzyskać bezpośrednie wsparcie z funduszy europejskich oraz środków funduszy ochrony środowiska.
5. Rozwój konkurencyjnych rynków paliw i energiiW strategii dla sektora przewidziano również działania nakierowane na zwiększenie konkurencji na rynku energii. Ich celem będzie zapewnienie niezakłóconego funkcjonowania rynku, a przez to przeciwdziałanie nadmiernemu wzrostowi cen.
Planowane jest wdrożenie nowej architektury rynku energii elektrycznej, opartej na systemie opłat węzłowych oraz wprowadzenie przepisów ułatwiających zmianę sprzedawcy. Resort gospodarki przygotował także propozycję rozwiązań na rzecz ochrony wrażliwych odbiorców energii elektrycznej.
6. Ograniczenie oddziaływania energetyki na środowiskoZe względu na zobowiązania wynikające z pakietu klimatycznego w Polityce energetycznej wskazano metody ograniczenia emisji CO2, SO2, NOX, które pomogą wypełnić zobowiązania międzynarodowe bez konieczności znaczących zmian w strukturze wytwarzania.
W tym celu stworzony zostanie system zarządzania krajowymi pułapami emisji gazów cieplarnianych i innych substancji oraz wprowadzone zostaną dopuszczalne produktowe wskaźniki emisji. Realizowane będą też zobowiązania wynikające z nowej dyrektywy ETS, a także opracowany zostanie system dysponowania przychodami z aukcji uprawnień do emisji CO2. Bardzo istotnym kierunkiem działań będzie również wsparcie rozwoju technologii wychwytu i składowania dwutlenku węgla (CCS).
***
Projekt dokumentu oprócz części strategicznej posiada cztery załączniki, będące jego integralną częścią:
* Ocenę realizacji polityki energetycznej od 2005 roku odnoszącą się do Polityki energetycznej Polski do 2025 roku przyjętej przez Radę Ministrów w dniu 4 stycznia 2005 roku.
* Prognozę zapotrzebowania na paliwa i energię do 2030 roku.
* Program działań wykonawczych na lata 2009 – 2012 precyzujący szczegółowo poszczególne zadania, jakie zostaną zrealizowane w najbliższym latach.
* Wnioski ze strategicznej oceny oddziaływania polityki energetycznej na środowisko.
MG