Wpływ energetyki wiatrowej na zdrowie człowieka

"Człowiek, zdrowie, środowisko" – pod takim hasłem spotkali się 25 listopada br. w Szczecinie naukowcy Polskiego Towarzystwa Medycyny Środowiskowej. Jednym z tematów konferencji naukowej Towarzystwa był wpływ energetyki wiatrowej na zdrowie człowieka.

Zajęcie się tematyką wpływu turbin na zdrowie podczas tak ważnej konferencji naukowej ma ogromne znaczenie w związku z powstawaniem nowych instalacji. Wiele osób obawia się szkodliwego wpływu pracujących turbin na zdrowie. Dotychczasowe badania mówią jednak, że generowany przez wiatraki hałas, czy infradźwięki nie różnią się od innych źródeł, a sam wpływ turbin na zdrowie, czy samopoczucie okolicznych mieszkańców jest niewielki lub żaden.

– Badania nad wpływem farm wiatrowych na zdrowie dotyczą przede wszystkim efektów: akustycznych i wzrokowych – mówiła podczas konferencji prof. Krystyna Pawlas, z Akademii Medycznej we Wrocławiu. – Głównie są to raporty z badań wykonanych na zlecenie firm lub instytucji związanych z produkcją energii wiatrowej, opinie lub raporty przeciwników tej energii i nieliczne publikacje badań opartych o metodykę badań naukowych.

Pani profesor odniosła się też do gorącego medialnie zagadnienia związanego z pracą turbin, jakim są infradźwięki.

"Infradźwięki są powszechnym zjawiskiem w naturze, a hałas infradźwiękowy powszechnie występuje w pobliżu dróg komunikacyjnych i w środowisku miejskim i zawodowym. Do tej pory jednak hałasowi infradźwiękowemu poświęcano mniej uwagi, ale w ostatnich latach zainteresowanie infradźwiękami znacznie wzrosło ze względu na rozwój technologii wytwarzających infradźwięki i rosnący odsetek populacji eksponowanych na ten hałas z jednej strony i wiele niejasności z nimi związanych z drugiej strony. Infradźwięki i dźwięki o niskich częstotliwościach są wytwarzane przez grzmoty, lawiny, tornada, zorzę polarną, wulkany, trzęsienia ziemi, wodospady, wiatry, wzburzone morze, i wiele innych, ale są też generowane przez niektóre gatunki zwierząt np. słonie, żyrafy, okapi, wieloryby i aligatory celem komunikowania się na odległość wielu kilometrów. Według Stepanowa (2001) poziom stałego średniego naturalnego tła infradźwięków w paśmie 0,02-1 Hz wynosi 35-40 dB. Podczas sztormów i tsunami poziom infradźwięków mierzony sięga 140-145 dB Lin (Stepanow 2001). Najsłynniejszym zjawiskiem infradźwiękowym, jakie miało miejsce był wybuch wulkanu Krakatoa w 1883 roku. Szacuje się, że wytworzona wówczas fala dźwiękowa o częstotliwości 0,1 Hz po okrążeniu Ziemi straciła zaledwie 0,5% energii (Berglund, 1996). Zakres częstotliwości infradźwięków wytwarzanych przez naturę praktycznie mieści się w przedziale 0,01Hz do 20 Hz. Także człowiek podczas ruchu wytwarza infradźwięki czasem o dość znacznych wartościach poziomu dźwięku, jak np. podczas biegu, czy pływania przekraczają znacznie poziom 100 dB sięgając nawet 140 dB dla bardzo niskich częstotliwości.

"Pojawiły się także doniesienia, że hałas taki wywołuje chorobę wibroakustyczną, a w przypadku ekspozycji na hałas farm wiatrowych, tzw. syndrom turbin wiatrowych. Te dwa zespoły chorobowe jak dotychczas budzą wiele kontrowersji, a przynajmniej doniesienia o nich nie spełniają w pełni wymogów medycyny opartej na faktach" – czytamy w referacie prof. K.Pawlas.

Mimo braku dowodów na szkodliwość turbin wiatrowych na zdrowie okolicznych mieszkańców, rozwojowi tej branży w Polsce towarzyszy wyjątkowa nieufność, a w efekcie planowane budowy wywołują silne emocje wśród mieszkańców pobliskich terenów. Ciekawostką jednak są np. wyniki badań socjologów, które wykazują większą tolerancję dla takiego hałasu u osób, które doznają korzyści ekonomicznych z powodu funkcjonowania takich farm w porównaniu do pozostałych osób.

Polskie badania z 2010 roku wykazały, że subiektywna ocena jakości życia osób eksponowanych na hałas farm wiatrowych zależy od osobowości i nie jest oceniana jako pogarszająca stan zdrowia, a takie zjawiska zdrowotne jak zaburzenia snu, zmęczenie, przygnębienie czy bóle głowy pojawiają się z taką samą częstością jak w populacji mieszkającej także z dala od takich instalacji.