Protony w LHC rozpędzono do energii 3,5 bilionów elektoronowoltów

Protony w Wielkim Zderzaczu Hadronów (LHC) po raz pierwszy rozpędzono do - planowanej na obecnym etapie - energii 3,5 bilionów elektoronowoltów. Naukowcy z CERN osiągnęli taki rezultat tuż po piątej rano w piątek.

"Jest to energia niemal trzykrotnie większa niż rekord osiągnięty w grudniu ubiegłego roku. Dzisiejsze wiązki protonów prowadzone były w taki sposób, by przeciwbieżne cząstki nie zderzały się ze sobą" - informuje dr Marek Pawłowski, rzecznik Instytutu Problemów Jądrowych w Świerku (IPJ).

Jak wyjaśnia, w najbliższych tygodniach można się spodziewać, że fizycy z CERN doprowadzą do pierwszych zderzeń w obszarach czterech potężnych detektorów przygotowanych by obserwować reakcje zachodzące podczas zderzeń. Energia pojedynczego zderzenia będzie wynosiła 7 bilionów elektornowoltów.

Naukowcy oczekują, że gdy akcelerator osiągnie pełną sprawność będzie w nim dochodziło do setek milionów takich pojedynczych zderzeń w każdej sekundzie, ale na to trzeba jeszcze poczekać kilka miesięcy.

"Tak wielka liczba zderzeń o możliwie najwyższej energii jest niezbędna, by fizycy mogli +wyłowić+ spośród nich bardzo rzadkie reakcje. Odsłonią one kolejne tajemnice materii, z której zbudowany jest świat, w którym żyjemy" - mówi rzecznik IPJ.

Protony zaczęły ponownie krążyć wewnątrz tunelu akceleratora LHC - po krótkiej przerwie technicznej - w pierwszych dniach marca. W Wielkim Zderzaczu Hadronów przez co najmniej rok będą badane zderzenia protonów przy energii 7 bilionów elektronowoltów. Naukowcy przewidują, że w tym czasie będą konieczne jedynie krótkie, tygodniowe przerwy techniczne. Docelowo w LHC ma dochodzić do zderzeń o energii dwukrotnie większej - aż 14 bilionów elektornowoltów.

Podczas rozruchu Wielkiego Zderzacza Hadronów jesienią ubiegłego roku, fizykom udało się doprowadzić do zderzeń protonów przy energiach 2,4 bilionów elektornowoltów. Już ta wartość wystarczyła, by ustanowić światowy rekord (największy dotychczasowy akcelerator, Tevatron w amerykańskim laboratorium Fermilab, pracuje przy energii 1,9 biliona elektornowoltów). EKR

PAP - Nauka w Polsce