Jak poprawić jakość oświetlenia i zmniejszyć koszty utrzymania budynków niemieszkalnych?

fot. Philips

Najtańsza energia to energia zaoszczędzona – tak mówią unijni dygnitarze zmuszając nas do efektywnego wykorzystywania energii na oświetlenie. Dlatego od kilku lat wprowadzane są przepisy ograniczające ilość dostępnych na rynku energochłonnych produktów oświetleniowych. Czy jest to wystarczające, aby wykorzystać potencjał oszczędności energii w sektorze oświetlenia? Eksperci z europejskiej organizacji producentów oświetlenia CELMA, zwracają uwagę na fakt, że zamiana produktów na bardziej energooszczędne to tylko część sukcesu. Efektywność energetyczna oświetlenia jest tworzona na poziomie instalacji oświetleniowej w trakcie jej projektowania, wykonywania i eksploatacji. Uzupełnienie obecnych przepisów o wymogi efektywności energetycznej dla systemu oświetleniowego pozwoli na uzyskanie dodatkowych oszczędności energii rzędu 40%.

Jest o co walczyć, dlatego europejski przemysł oświetleniowy podjął  starania, aby przekonać  regulatorów europejskich do konieczności podejścia do efektywności energetycznej oświetlenia z punktu widzenia systemu oświetleniowego. Chodzi o uzupełnienie obecnej legislacji w zakresie ekoprojektu o przepisy wyznaczające wymogi dla systemów oświetleniowych. – Przemysł oświetleniowy przygotowuje materiał z propozycjami kryteriów dla instalacji oświetleniowych w sektorze niemieszkalnym, czyli w budynkach użyteczności publicznej firmach, zakładach i w oświetleniu drogowym – mówi Narcyza Barczak-Araszkiewicz ze związku Producentów Oświetlenia Pol-lighting, i dodaje –przygotowana jest propozycja kryteriów jakie mają spełniać instalacje oświetleniowe w sektorze niemieszkalnym – tzw. Lighting System Legislation. Uregulowania te powinny być jednolite dla wszystkich państw członkowskich, co pozwoli na uniknięcie kosztownego i czasochłonnego tworzenia 27 rozbieżnych kryteriów państwowych. Kryteria, jakie ma spełniać dana instalacja oświetleniowa muszą być znane i zastosowane już na etapie projektowania. Takie podejście pozwoli na pozyskanie znaczących oszczędności energii i zagwarantuje, że uzyskany efekt użytkowy w postaci jakości światła, będzie co najmniej na poziomie określonym odpowiednimi normami. Uregulowania te powinny obejmować cały proces projektowania i funkcjonowania systemu oświetleniowego, czyli: projekt oświetleniowy, jego weryfikację, wykonawstwo, odbiór instalacji oraz eksploatację i konserwację instalacji.

Priorytetem przy tworzeniu przepisów powinna być zasada zachowania pełnej swobody projektowania, jako warunku wdrażania nowych technologii i innowacyjnych rozwiązań oświetleniowych. Wymogi te powinny stosować się do instalacji nowopowstających oraz modernizowanych, a także do przeprowadzania audytów. Ocena systemu oświetleniowego powinna odnosić się do zużycia energii, a nie tylko mocy zainstalowanej i opierać się na jasnych i jednolitych dla wszystkich wskaźnikach, np wskaźniku LENI (limit średniej ilości kWh/m²/rok) dla oświetlenia wnętrzowego. Obowiązek posługiwania się jednolitym kryterium umożliwi porównanie efektywności energetycznej instalacji oświetleniowych w różnych segmentach zastosowań. Pozwoli to również Unii Europejskiej na wyznaczanie poszczególnym państwom celów w zakresie oszczędności energii na cele oświetleniowe i monitorowanie postępu ich realizacji.

Według danych Międzynarodowej Agencji Energii, oświetlenie odpowiada za 19% zużycie energii elektrycznej na świecie. Obliczono, że  w sektorze budynków niemieszkalnych w Unii Europejskiej zainstalowanych jest  1,6 miliarda punktów świetlnych – to bardzo dużo – podkreśla Dyrektor Generalna Pol-lighting – modernizacja systemów oświetleniowych pozwala na osiągnięcie dużych oszczędności, sama wymiana źródeł światła i stateczników na bardziej energooszczędne w istniejących instalacjach  oświetleniowych  przyniesie średnio piętnasto procentową redukcję zużycia energii. Faktyczny potencjał oszczędności energii tkwi jednak w modernizacji przestarzałych instalacji oświetleniowych,  modernizacja może zmniejszyć zużycie energii średnio o 40%,

Do tej pory podejmowane przez Unię Europejską starania w zakresie poprawy efektywności energetycznej - np. wycofywanie z rynku energochłonnych źródeł światła są  niewystarczające, gdyż nowoczesne i wysoko energooszczędne źródła światła instalowane są w przestarzałych i źle zaprojektowanych instalacjach oświetleniowych. Skutek takiego działania, to duże straty energii i niskie parametry świetlne takich instalacji. Produkty oświetleniowe, w odróżnieniu od pralki czy lodówki,  funkcjonują bowiem tylko po skonfigurowaniu ich do systemu oświetleniowego, złożonego ze źródeł światła, opraw, stateczników oraz systemu sterowania – tłumaczy Dyrektor Generalna Pol-lighting.