Perspektywy rozwoju polskiej energetyki w odniesieniu do najbliższych lat

fot. ECB

W dniach 29-30 stycznia 2014 r. w Kazimierzu Dolnym n/Wisłą odbyła się XIV edycja Ogólnopolskiego Kongresu Energetyczno-Ciepłowniczego POWERPOL, poświęcona omówieniu perspektyw rozwoju polskiej energetyki w odniesieniu do najbliższych lat.

Kongres objęty został Patronatem Honorowym przez Ministra Gospodarki, Ministra Środowiska, Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, Parlamentarny Zespół ds. Energetyki oraz Izby Gospodarczej Ciepłownictwo Polskie. Od strony merytorycznej Kongres wspierany był przez ekspertów z Kancelarii Domański Zakrzewski Palinka i firmy PwC Polska.

Tematami, jakie zostały podjęte podczas Kongresu to: kluczowe aspekty polityki energetycznej, strategie inwestycyjne energetycznych grup kapitałowych działających w Polsce, wytwarzanie energii, przesył i dystrybucja energii, obrót i sprzedaż energii elektrycznej i gazu, wyzwania stojące przed sektorem ciepłowniczym i kogeneracją, wyzwania stojące przed sektorem górnictwa i rozwój energetyki odnawialnej. Na zakończenie pierwszego dnia obrad odbyła się  „Loża ekspertów” w której zaproszeni prelegenci – eksperci w zakresie funkcjonowania sektora energetyczno-ciepłowniczego – debatowali nad aktualnymi problemami i przyszłością polskiej energetyki.

Dwudniowy Kongres podzielony został na dziewięć tematycznych paneli dyskusyjnych:

I panel poświęcony był najważniejszym zagadnieniom dotyczącym polityki energetycznej w Polsce. Moderatorem panelu była Agnieszka Łakoma, Dziennikarka Serwisu Energetyka Extra PAP. W charakterze prelegentów udział wzięli: Maciej Bando, Wiceprezes Urzędu Regulacji Energetyki, wykonujący obowiązki Prezesa URE; dr Filip M. Elżanowski, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warszawski; Barbara Koszułap, Zastępca Prezesa NFOŚiGW; Mirosława Nykiel, Poseł na Sejm, Wiceprzewodnicząca Parlamentarnego Zespołu ds. Energetyki; Piotr Woźniak, b. Minister Gospodarki, b. Wiceminister Środowiska i Główny Geolog Kraju. Tematy szczególnie dyskutowane przez prelegentów dotyczyły przede wszystkim Polityki energetycznej Państwa, pod kątem pilnej potrzeby korekty programu „Polityka Energetyczna Polski do 2030 roku”. Prelegenci ocenili również najważniejsze dokumenty dotyczące sektora energetycznego, a które w 2014 roku będą istotnie wpływać na jego funkcjonowanie tj. Program Polskiej Energetyki Jądrowej, „mały trójpak energetyczny”, a także projekty Ustaw o OZE i Prawem gazowym. W dalszej części skoncentrowano się na kluczowych wyzwaniach stojących przed polską energetyką. Z jednej strony zastanawiano się, jakie są kluczowe problemy z perspektywy Prezesa URE. Z drugiej analizowano najważniejsze wyzwania, związane z implementacją kluczowych rozwiązań dotyczących funkcjonowania sektora i jego wpływu na środowisko.

II panel koncentrował się wokół strategii inwestycyjnych grup kapitałowych działających w Polsce. Moderatorami tej części Kongresu byli dr Paweł Grzejszczak, Radca Prawny, Partner w Kancelarii Domański Zakrzewski Palinka i Piotr Łuba, Partner Zarządzający w firmie PwC Polska, zaś za stołem prelegenckim zasiedli: Marian Babiuch, Prezes Zarządu, Dyrektor Generalny, Elektrociepłownia „Zielona Góra” S.A.; Robert Kasprzak, Dyrektor Departamentu Finansowania Strukturalnego, Bank Gospodarstwa Krajowego; Włodzimierz Kędziora, Pełnomocnik Zarządu, Dyrektor ds. Polityki Energetycznej i Regulacji Grupy, DALKIA Polska S.A.; Michał Lubieniecki, Wiceprezes Zarządu, Polskie Inwestycje Rozwojowe S.A.; Andrzej Modzelewski, Dyrektor ds. Strategii i Rozwoju, RWE Polska S.A.; Mirosława Nykiel, Poseł na Sejm, Wiceprzewodnicząca Parlamentarnego Zespołu ds. Energetyki; Paweł Orlof, Członek Zarządu ds. Korporacyjnych, ENEA S.A. Dyskusja rozpoczęła się od zarysowania zmian w otoczeniu biznesowym oraz regulacyjnym i ich wpływ na strategie inwestycyjne koncernów energetycznych. Ponadto zastanawiano się nad spodziewanymi zmianami mixów energetycznych poszczególnych grup kapitałowych, nie bez znaczenia miała również kwestia wpływu EU ETS na strategie przedsiębiorstw energetycznych (w tym backloadingu). W kolejnej części debatowano nad sytuacją energetyki gazowej w kontekście zmian na rynku energii elektrycznej i gazu oraz miejscem energetyki odnawialnej i kogeneracji w strategiach grup energetycznych. Kolejnym tematem jaki został podjęty w dyskusji to zagadnienia finansowo-inwestycyjne. Z jednej strony zastanawiano się nad opłacalnością inwestycji w warunkach zmniejszania się rynku, z drugiej analizowano podstawowe wyzwania w zakresie pozyskiwania finansowania dla nowych inwestycji, a także istniejące bariery procesów inwestycyjnych w energetyce. Na koniec prelegenci dyskutowali nad miejscem energetyki węglowej w przyszłym mixie paliwowym Polski.

III panel podjął tematykę wytwarzania energii. Odpowiedzialnymi za moderację dyskusji byli Dorota Dębińska-Pokorska, Dyrektor w Grupie Energetycznej PwC Polska oraz dr Paweł Grzejszczak, Radca Prawny, Partner w Kancelarii Domański Zakrzewski Palinka. Udział w tym panelu wzięli: Tomasz Dąbrowski, Dyrektor Departamentu Energetyki, Ministerstwo Gospodarki; Andrzej Gajewski, Prezes Zarządu, PGNiG Termika S.A.; Ziemowit Iwański, Country Executive, GE Energy; Marek Kapella, Dyrektor Departamentu Wytwarzania, PGE GiEK S.A.; Robert Sikorski, Dyrektor Departamentu Handlu, ZE PAK S.A. Początek panelu otwarto pytaniami, czy rzeczywiście w Polsce będzie budowanych wiele nowych elektrowni systemowych oraz jak energetyka jądrowa wpływa na decyzje inwestycyjne dotyczące nowych bloków węglowych\ gazowych. Następnie debatowano nad kwestią restrukturyzacji kosztów działalności obecnych wytwórców i czy daje ona możliwość wygrywania na rynku. Istotnym tematem, szczegółowo omawianym przez prelegentów była również atrakcyjność gazu, w porównaniu do węgla, a także dialog Inwestor – Dostawca, który może być miejscem na redukcję nakładów inwestycyjnych. Na koniec tej części konferencji przeanalizowano poziom cen energii elektrycznej i perspektyw jej utrzymania na niskim poziomie w dłuższej perspektywie.

IV panel dotyczył przesyłu i dystrybucji energii, zaś jego moderatorami byli: dr Paweł Grzejszczak, Radca Prawny, Partner w Kancelarii Domański Zakrzewski Palinka i Sebastian Janda, Wicedyrektor w Dziale Doradztwa Biznesowego PwC Polska. Do dyskusji zaproszeni zostali Maciej Bando, Wiceprezes Urzędu Regulacji Energetyki, wykonujący obowiązki Prezesa URE; Jan Bogolubow, Prezes Zarządu, Zarządca Rozliczeń S.A.; Michał Jarczyński, Prezes Zarządu, ENEA Operator Sp. z o.o.; Adam Oleksy, Dyrektor Departamentu Rozwoju Systemu, Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A.; Robert Stelmaszczyk, Prezes Zarządu, RWE Stoen Operator; Robert Świerzyński, Wiceprezes Zarządu, ENERGA Operator S.A. Wśród tematów, jakie podjęte zostały podczas debaty znalazły się: fakty i mity dotyczące smart meteringu i smart grid w 2014 roku, zaawansowanie inwestycji sieciowych, realizowanych przez OSP i OSD. Szeroko analizowano również wpływ nowych modeli regulacyjnych, w szczególności jeśli chodzi o taryfę jakościową oraz mechanizmy wynagradzania za innowację na strategię OSD.

V panel podjął problematykę obrotu i sprzedaży energii i gazu, zaś jego moderatorami byli ponownie dr Paweł Grzejszczak, Radca Prawny, Partner w Kancelarii Domański Zakrzewski Palinka i Sebastian Janda, Wicedyrektor w Dziale Doradztwa Biznesowego PwC Polska, zaś za stołem prezydialnym zasiedli: Wojciech Graczyk, Dyrektor ds. Obsługi Prawnej i Zarządzania Regulacjami, RWE Polska S.A.; Wojciech Kozak, Wiceprezes Zarządu, Zakłady Azotowe „Puławy” S.A.; Marek Kulesa, Dyrektor, Towarzystwo Obrotu Energią; Grzegorz Onichimowski, Prezes Zarządu, WSEInfoEngine S.A.; Przemysław Zaleski, Prezes Zarządu, ENEA Trading Sp. z o.o.; Piotr Zawistowski, Dyrektor Departamentu Zarządzania Portfelem, TAURON Polska Energia S.A. W ramach tej części debaty podjęto problematykę tendencji cenowych na rynku handlu hurtowego w Polsce i ich wpływu na handel detaliczny. Zastanawiano się także nad obecnym stanem i przyszłością rynku giełdowego w elektroenergetyce oraz perspektywą i tempem zmian na rynku gazu w warunkach obowiązywania obliga giełdowego. Nie bez znaczenia był też temat nowych graczy (branżowych oraz poza-branżowych) i ich strategie w zakresie handlu detalicznego energią oraz gazu. W odniesieniu do tego, możliwe było m.in przeanalizowanie zachowań rynkowych i strategii dużych odbiorców energii elektrycznej, w tym możliwości budowania przewag konkurencyjnych przez tradycyjnych graczy na rynku detalicznego obrotu energią elektryczną oraz gazem. Na koniec zastanawiano się nad ofertą duel-fuel oraz łączoną sprzedażą energii z usługami telekomunikacyjnymi.

Pierwszy dzień zamykała niezwykle interesująca debata w panelu „Loża Ekspertów”. Do „Loży Ekspertów” zostały zaproszone niekwestionowane autorytety z sektora energetycznego, gospodarczego , naukowego i politycznego, aby wymienić poglądy na temat perspektyw rozwoju sektora energetycznego, zarówno jeśli chodzi o Polskę jak i całą Unię Europejską. Moderatorami panelu byli dr Paweł Grzejszczak, Radca Prawny, Partner w Kancelarii Domański Zakrzewski Palinka oraz Piotr Łuba, Partner Zarządzający w Dziale Doradztwa Biznesowego, PwC Polska. Wśród dyskutantów „Loży ekspertów” znaleźli się Małgorzata Ostrowska, b. Sekretarz Stanu MG i MSP; Joanna Strzelec-Łobodzińska, b. Wiceminister Gospodarki, b. Prezes Zarządu Spółki Kompania Węglowa S.A.; dr inż. Andrzej Sikora, Prezes Zarządu, Instytut Studiów Energetycznych; Adam Simonowicz, Wiceprezes Zarządu, Towarowa Giełda Energii S.A.; doc. dr inż. Paweł Skowroński, Instytut Techniki Cieplnej; Maciej Stryjecki, Prezes Zarządu, FNEZ; Piotr Woźniak, b. Minister Gospodarki, b. Wiceminister Środowiska i Główny Geolog Kraju.

W drugim dniu odbyły się trzy panele. I panel poświęcony wyzwaniom stojącym przed sektorem ciepłowniczym i kogeneracją moderowany był przez Dorotę Debińską-Pokorską, Dyrektor w Grupie Energetycznej PwC Polska i Katarzynę Radzewicz, Senior Associate w Kancelarii Domański Zakrzewski Palinka. Wśród potwierdzonych panelistów znaleźli się: Tomasz Adamczyk, Prezes w Instytucie Innowacyjnych Technologii; Marian Babiuch, Prezes Zarządu, Dyrektor Generalny, Elektrociepłownia „Zielona Góra” S.A.; Adam Dobrowolski, Dyrektor, Urząd Regulacji Energetyki; Andrzej Gajewski, Prezes Zarządu, PGNiG Termika S.A.; dr Dariusz Gulczyński, Światowa Rada Energetyczna; Dariusz Marzec, Wiceprezes Zarządu ds. Rozwoju, PGE Polska Grupa Energetyczna S.A.; doc. dr inż. Paweł Skowroński, Instytut Techniki Cieplnej. Prelegenci na początku zastanawiali się, co dalej z systemem wsparcia kogeneracji i czy bez niego opłaca się budować? Następnie podjęto kwestię postulowanych zmian w zakresie mechanizmów regulacji dla ciepła, w tym metod kształtowania cen ciepła, a także podstawowych wyzwań stojących przed polskimi przedsiębiorstwami w sektorze produkcji i dystrybucji ciepła. W dalszej części skoncentrowano się na planowanych inwestycjach w obszarze kogeneracji, w tym debatowano nad realnością zastępowania przestarzałych ciepłowni przez nowe elektrociepłownie. Następnie zadano prelegentom pytanie, czy to jest „fair” kiedy tradycyjny dostawca / wytwórca ciepła na potrzeby sieci ciepłowniczej traci swój rynek na rzecz nowego wytwórcy? Na koniec zaś zastanawiano się nad zastosowaniem ciepła systemowego do produkcji chłodu, jako szansa na rozwój rynku ciepła.

II panel drugiego dnia podjął tematykę wyzwań stojących przed sektorem górnictwa. Jego moderatorem był Piotr Łuba, Partner Zarządzający w Dziale Doradztwa Biznesowego, PwC Polska, zaś do dyskusji zostali zaproszeni Daniel Borsucki, Dyrektor Zespołu ds. Zarządzania Mediami, Główny Inżynier ds. Energetycznych, Katowicki Holding Węglowy S.A.; Tomasz Huzarewicz, Dyrektor Departamentu Biura Marketingu i Analiz, Kompania Węglowa S.A.; Karol Osadnik, Zastępca Dyrektora Oddziału w Katowicach, Agencja Rozwoju Przemysłu; Paweł Smoleń, Prezydent EURACOAL – Europejskiego Stowarzyszenia Węgla Kamiennego i Brunatnego; Piotr Zawistowski, Dyrektor Departamentu Zarządzania Portfelem, TAURON Polska Energia S.A. Tematy, jakie zostały podjęte podczas tego panelu to m.in.: sytuacja w światowym handlu węglem (perspektywy cenowe, podaż i popyt na węgiel, fracht) oraz sytuacja w górnictwie polskim 2013, plany na 2014. Nie bez znaczenia był też temat planów inwestycyjnych spółek węglowych (nowe kopalnie, nowe technologie, dywersyfikacja działalności, energetyka) i pozycja konkurencyjna polskiego górnictwa (kontrola kosztów, optymalizacja produkcji, wzrost elastyczności). Równie interesującym problemem, jakim zajęli się paneliści był wpływ importu węgla na sytuacje na rynku polskim. Na koniec zaś zastanawiano się nad perspektywami długoterminowymi dla węgla, środowiskowymi aspektami działalności wydobywczej a także relacją pomiędzy górnictwem a energetyką.

III panel, zamykający cały Kongres podejmował tematykę energetyki opartej na odnawialnych źródłach energii. Moderatorami byli Piotr Łuba, Partner Zarządzający w Dziale Doradztwa Biznesowego, PwC Polska i Bartosz Marcinkowski, Partner w Kancelarii Domański Zakrzewski Palinka, zaś do dyskusji zaproszeni zostali: Bogdan Pilch, Prezes Zarządu, PGE Energia Odnawialna S.A.; Maciej Stryjecki, Prezes Zarządu, Fundacja na rzecz Energetyki Zrównoważonej; Grzegorz Wiśniewski, Prezes Zarządu, Instytut Energetyki Odnawialnej. Prelegenci, w ramach debaty, najpierw zastanawiali się nad kluczowymi rozwiązaniami przyjętymi w najnowszej wersji projektu Ustawy o OZE, nowym podejściu do systemu wsparcia OZE (aukcjoning) oraz podstawowych stymulatorach i barierach rozwoju energetyki odnawialnej w Polsce, wynikających z regulacji UE, cen gazu, węgla i uprawnień do emisji CO2. W drugiej części panelu podjęto zagadnienia związane z doświadczeniami inwestorów w przygotowaniu i realizacji projektów inwestycyjnych w obszarze OZE, w tym wykorzystaniem nowych technologii w energetyce odnawialnej. Nie bez znaczenia był też temat nowych uwarunkowań wytwarzania energii z biomasy i odpadów. Zastanawiano się ponadto nad miejscem i rolą  fotowoltaiki w Polsce. Panel zamykała dyskusja na temat doświadczeń w zakresie pozyskiwania finansowania na realizację inwestycji w OZE.