3/4 Polaków nie wie, czym są inteligentne sieci energetyczne

Jak wynika z przedstawionego przez IBM badania „2011 IBM Global Utility Consumer Survey”, ponad 3/4 Polaków nie wie, czym są inteligentne sieci energetyczne. To wpisuje się w światowe tendencje. Badanie wykazało m.in., że wielu konsumentów na świecie nie rozumie, co składa się na cenę energii i nie dostrzega korzyści płynących z zastosowania nowych technologii. Dlatego IBM stworzył listę kluczowych wzorców zachowań, które potencjalnie mogą wpływać na komunikację pomiędzy dostawcami oraz kierują zachowaniami konsumenckimi.

Badanie IBM, którego celem było zbadanie potrzeb odbiorców energii na całym świecie, objęło 10 tys. osób w 15 krajach na całym świecie, w tym z Polski. Wykazało dużą przepaść pomiędzy tym, jaką wiedzą odbiorcy dysponują, a jakiej potrzebują, by zredukować zużycie prądu i czerpać korzyści z inteligentnej energii. Przykładowo, ponad 30 proc. ankietowanych na świecie nigdy nie słyszało terminu “dolar (lub inna waluta) za kWh”, zaś ponad 60 proc. nie zna znaczenia terminów takich jak inteligentne sieci oraz inteligentne liczniki.  

Podobnie jest w Polsce, gdzie temat inteligentnych sieci energetycznych jest niemal nieznany. Aż 76 proc. polskich respondentów nie wie, czym są inteligentne sieci, zaś znajomość terminu „inteligentny licznik” znajduje się znacznie poniżej średniej światowej. Polacy natomiast deklarują, że dobrze wiedzą, za co płacą. 61 proc. respondentów potrafiło opisać, czym jest taryfa czasowo-strefowa za energię. Jednocześnie 54 proc. Polaków nie orientuje się, czy ich dostawca energii oferuje ekologiczną energię.  

Badanie wykazało także ścisły związek pomiędzy wiedzą odbiorców, a oczekiwaniem zmian i akceptacją nowych, inicjatyw energetycznych. 61 proc. respondentów, dysponujących ugruntowaną wiedzą o energii i jej cenach, pozytywnie ocenia plany tworzenia inteligentnych sieci i inteligentnych liczników. Wśród osób z niewielką wiedzą na ten temat, pozytywnie ocenia te plany jedynie 43 proc. osób.  

„Odnotowaliśmy znaczny postęp w dziedzinie nowych technologii oszczędzania energii. Jednocześnie wielu odbiorców nie rozumie ofert kierowanych do nich i korzyści, jakie z nich płyną. Tegoroczne badanie wskazuje potrzebę edukacji z użyciem zrozumiałych terminów oraz za pomocą odpowiednich kanałów komunikacji. Ludzie chcą oszczędzać, musimy im tylko pokazać jak to robić” - mówi Elżbieta Starakiewicz, Energy & Utilities Business Development Executive w IBM Polska.   

Zmiany postrzegania i działania odbiorców

Postrzeganie, oczekiwanie i działanie odbiorców energii zmieniło się na przestrzeni ostatnich 4 lat. Pomimo wysiłków energetyków i całego przemysłu, by stworzyć narzędzia oszczędzania energii przyjazne odbiorcom, wielu z nich nadal nie ma informacji lub odpowiedniej motywacji, by dokonywać lepszych wyborów energii. 

Niektóre z kluczowych wyników „2011 IBM Global Utility Consumer Survey” nabierają dodatkowego znaczenia w połączeniu z wynikami ubiegłorocznych prac ekspertów IBM oraz naukowców akademickich, którzy badają zachowania konsumenckie. Wyszczególnili oni kilka kluczowych czynników związanych z wykorzystaniem energii elektrycznej przez konsumentów. Należą do nich: 

• Alternatywna motywacja - pierwszym krokiem na drodze do uaktywniania zmian zachowań jest wiedza o tym, że konsumenci przy decyzjach dotyczących energii nie kierują się wyłącznie czynnikami finansowymi, ale także motywują ich komfort, równowaga oraz pewność perspektyw krajowej gospodarki. Wybory dzisiejszych młodych konsumentów oparte są na trosce o środowisko naturalne, podczas gdy osoby po 55. roku życia uznają kondycję krajowej gospodarki, jako kluczowy czynnik decydujący o ich decyzjach w sprawie zużycia energii. Według badania, w porównaniu do lat poprzednich kwestie finansowe nie dominują procesu decyzyjnego. 
• Dostępność informacji - o podejmowanych decyzjach często stanowi również sposób formułowania i zaprezentowania możliwości wyboru. Przykładowo, prezentowanie zbyt wielu opcji może być niekiedy szkodliwe i może ostatecznie zniechęcić konsumentów. Ta reguła jest zgodna z wynikami badań IBM, które pokazują, że konsumenci poniżej 25. roku życia są podatni na podążanie śladem innych. Młodzi ludzie, zamiast wypracowywać swoje własne zdanie, 2,5 razy częściej niż osoby po 55. roku życia opierają swoje decyzje na opiniach znajomych. Prezentując prawidłową równowagę wyborów, energetycy mogą pomóc w zmniejszeniu konieczności podejmowania złożonych i czasochłonnych decyzji, które mogą utrudniać konsumentom niezależne wybory w kwestii zużycia energii. 
• Czynniki społeczne - innym sposobem na zwiększenie aprobaty dla idei inteligentnych sieci jest oddziaływanie na społeczną naturę konsumentów. Ludzie w swoich wyborach, uwzględniają kwestię akceptacji społecznej, a często naśladują zachowanie innych. W celu popularyzacji oszczędzania energii buduje się więc specjalne portale konsumenckie, które umożliwiają konsumentom porównywanie zużycia energii z sąsiadami. Jednym z dostawców energii, którzy już wykorzystują taki portal do zachęcania odbiorców do zmniejszania zużycia energii, jest Enemalta Corporation and Water Services Corporation na Malcie.  

Poprzez zrozumienie psychologii wyborów i podejmowania decyzji, przemysł energetyczny może zidentyfikować największe bariery hamujące zmiany, odkryć możliwości ulepszeń, rozwinąć nowe metody komunikacji oraz stworzyć programy, które odpowiadają zapotrzebowaniom odbiorców.

„2011 IBM Global Utility Consumer Survey” jest częścią globalnego programu badania konsumentów, rozpoczętego przez IBM w 2007 roku. Do tej pory przeprowadzone zostały dwa badania – w 2007 roku „Plugging in the consumer: Utility business models for the future” („Podłączając konsumenta: biznesowe modele przyszłości w energetyce”) oraz w 2009 roku „Lighting the way: Understanding the smart energy consumer” („Oświetlając drogę: zrozumieć odbiorcę inteligentnej energii”). Raporty te koncentrowały się na konsumentach i rozwoju ich relacji z dostawcami energii.

IBM pracuje przy ponad 150 wdrożeniach inteligentnych sieci na całym świecie.