Proksy-kolor, czyli barwy bez tajemnic

W jaki sposób osoby nierozróżniające barw odróżnią paprykę żółtą od czerwonej? Jak poznają, czy pomidor, którego chcą kupić jest już czerwony? Czy prawidłowo odczytają kolorową legendę tabeli umieszczonej w encyklopedii? Sposób na rozwiązanie takich problemów znaleźli naukowcy z Politechniki Gdańskiej, którzy opracowali specjalny system identyfikujący kolory. Za "Proksy kolor - system rozpoznawania kolorów" zespół z Katedry Inżynierii Biomedycznej PG kierowany przez prof. Jerzego Wtorka otrzymał m.in. srebrny medal 7. Targów Techniki Przemysłowej, Nauki i Innowacji w Gdańsku.

"Problemy z postrzeganiem barw ma średnio 10 proc. populacji. Spośród nich 2 proc. stanowią daltoniści, a pozostałe osoby nie odróżniają np. odcieni" - powiedział koordynator projektu dr inż. Jacek Rumiński.

Jak podkreślił, problem społeczny dotyczący tego rodzaju upośledzeń jest bardzo duży. "Osoby z tego typu zaburzeniami zazwyczaj mówią, że jakoś sobie radzą w życiu codziennym, ale w niektórych sytuacjach pomoc jest niezbędna" - dodał.

Jakie to sytuacje? "Gdy osoba wyszukuje informacje w jakiejś encyklopedii i widzi napis: +kolorem czerwonym zaznaczono+. Wtedy pojawia się pytanie, który to jest kolor czerwony" - wyjaśnia naukowiec. Aplikacja będzie przydatna także przy robieniu zakupów przez internet, gdy chcemy dokładnie obejrzeć kupowany towar.

"Osoba, która ma problem z widzeniem barw wstydzi się zapytać: czy ten kolor jest czerwony?" - zaznacza rozmówca. "Mając przy sobie prosty telefon komórkowy wyposażony w nasz system będzie mogła zrobić zdjęcie i uzyskać etykietę z nazwą koloru danego artykułu, która pomoże wyjaśnić, czy np. dany owoc jest już dojrzały" - tłumaczy dr Rumiński.

System opracowany przez gdańskich naukowców będzie można zainstalować zarówno na komputerze, jak i w telefonie komórkowym. "Na komputerze osoba mająca trudności z rozpoznawaniem barw może wskazać dowolny punkt na ekranie czy w przeglądarce i natychmiast uzyska informację o tym, jaki kolor widzi. Wystarczy, że poruszy myszką i w jednym rogu pojawi się etykieta z nazwą koloru" - wyjaśnił naukowiec.

W przypadku telefonów komórkowych, aby uzyskać informację o kolorze konkretnego przedmiotu trzeba najpierw zrobić jego zdjęcie. "Zaraz po jego wykonaniu otrzymujemy etykietę" - zapewnił koordynator projektu. Aplikacja będzie działała na każdym komputerze, ale telefony komórkowe muszą obsługiwać system JAVA i oczywiście mieć wmontowany aparat fotograficzny.

"W pierwszej kolejności odbiorcami rozwiązania będą osoby z pełną ślepotą barw, czyli monochromatyzmem. Są to osoby, które nie widzą kolorów tylko różnice w jasności" - powiedział dr Rumiński. Aplikacja będzie przydatna również dla daltonistów i osób z innymi zaburzeniami widzenia barw.

Obecnie twórcy systemy przygotowali słownik 16 kolorów, w którym znalazły się kolorowy bazowe (czerwony, zielony, niebieski, żółty), odcienie szarości oraz kilka kolorów pośrednich (pomarańczowy, różowy, itp.). Jak podkreślił rozmówca, przypisanie etykiet do barw podstawowych jest proste, ale problemy pojawiają się w przy kolorach bardziej skomplikowanych.

"Zrobiliśmy proste badania na kilkudziesięciu zdrowych obserwatorach, którzy do kwadratów w różnych kolorach mieli dobrać odpowiadające im nazwy barw. W przypadku kolorów podstawowych jak czerwony, zielony, niebieski, żółty czy odcienie szarości nie było problemu. Pojawiał się on wtedy, gdy kwadrat był koloru np. fioletowego. Wtedy słyszeliśmy odpowiedzi, że jest to kolor fioletowy, biskupi, purpurowy, fiołkowy czy lawendowy" - opisuje naukowiec.

Dlatego - tłumaczy - prace nad paletą kolorów cały czas trwają. "Nasza propozycja polega na podaniu odbiorcy nie tylko, jaka jest nazwa koloru, ale również jaki jest najbliższy kolor główny" - wyjaśnia.

"Aplikacja ma sens wtedy, kiedy osoba, która nigdy nie widziała barw gdzieś wcześniej przeczytała, że np. truskawka powinna być czerwona" - tłumaczy dr Rumiński. Dlatego przed użyciem aplikacji niektóre osoby powinny przejść szkolenie, dzięki któremu dowiedzą się jakie barwy mają konkretne przedmioty.

Jak wyjaśnia, system na razie jeszcze nie jest dostępny na rynku. "Tworzymy go w ramach projektu +Domowy asystent osób starszych i chorych - Domestic+ finansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach programu Innowacyjna Gospodarka. W przyszłym roku będziemy go już udostępniać. Niektóre rozwiązania będą darmowe, niektóre poprzez firmy zewnętrzne będziemy komercjalizować. Po targach, które odbyły się w Gdańsku zgłosiło się już kilka firm zainteresowanych aplikacją" - mówi naukowiec.

PAP - Nauka w Polsce, Ewelina Krajczyńska