W niedzielę koniec warszawskiej Giełdy Wynalazków

Platforma komputerowa służąca do przesiewowych badań zmysłów, nanokosmetyki, interfejsy komputerowe umożliwiające sterowanie komputerem za pomocą języka - niektóre najlepszych polskich wynalazków, prezentowanych w Muzeum Techniki podczas Giełdy Polskich Wynalazków. W dniu otwarcia, 8 marca, w Muzeum były tłumy, ale w piątek, 12 marca, na nielicznych zwiedzających czekały przeważnie puste boksy, suche tablice informacyjne i zaledwie kliku przedstawicieli instytucji naukowych.

"Pierwszy raz bierzemy udział w tej wystawie, traktujemy ją jako możliwość dalszej promocji naszego wynalazku, jednak na razie zainteresowanie jest niewielkie" - przyznała Ewelina Czerwińska z Instytutu Narządów Zmysłów (INZ), prezentująca Platformę Badań Zmysłów. Dzięki wynalazkowi będzie można przeprowadzać szybkie, bezbolesne i przyjemne badania przesiewowe wzroku, słuchu i mowy. Zdaniem Czerwińskiej, małemu zainteresowaniu ze strony przemysłu w jakimś stopniu winna jest niewystarczająca promocja wydarzenia.

"Spore zainteresowanie było pierwszego dnia, podczas uroczystego otwarcia Giełdy. Teraz pojawiają się pojedyncze osoby lub wycieczki. Dzieci często interesują się stanowiskiem z racji wyglądu samego urządzenia" - mówiła w piątek PAP przedstawicielka INZ.

"Niestety nie wszyscy wynalazcy podchodzą do swojego produktu marketingowo. Czasem mam wrażenie, że nie chcą się promować" - ocenił w rozmowie z PAP Piotr Zarzycki, zastępca dyrektora Muzeum Techniki. Przypomniał, że w tym roku po raz pierwszy pojawiła się inicjatywa, by obok Giełdy zaprezentować Inkubatory Innowacyjności, w których można było uzyskać około 200 tys. euro na konkretne rozwiązanie. Niektórzy wynalazcy mówili, że to rodzi zbyt wiele problemów.

"Jeśli ktoś nie próbuje, to nie ma, a tu wyraźnie niektórzy nie chcieli próbować. To samo dotyczy eksponatów, choć rozumiem, że czasem są to kosztowne prototypy, urządzenia zbyt duże, by móc je zaprezentować lub całe technologie" - mówił Zarzycki. "Również co roku walczę, aby wynalazki były opisane +ludzkim+ językiem, bo jeżeli opisuje się je językiem ściśle fachowym, to nawet osoba zainteresowana wynalazkiem niewiele z niego zrozumie" - dodał.

Na Giełdzie prezentowane są wynalazki z niemal wszystkich dziedzin nauki związanych z techniką i technologią. Po raz pierwszy nie ma wynalazku sygnowanego przez indywidualnego wynalazcę, wszystkie zostały opracowane przez instytucje i konsorcja naukowe, firmy państwowe i prywatne.

"Zaczynaliśmy w 1987 roku mając na sali 34 wynalazki, teraz mamy równo 170. Traktuję tę imprezę jako święto polskiej wynalazczości, instytutów naukowych, jednostek badawczych" - powiedział przedstawiciel Muzeum.

"Jest mitem, że nie ma polskich wynalazków i wynalazców. My naprawdę mamy się czym pochwalić. Problem polega na tym że są pewne bariery - głównie finansowe - które utrudniają ich popularyzowanie. W Unii Europejskiej mamy najmniejsze nakłady na naukę, a dziś przecież nie zarabia się na kilofach, tylko na najnowocześniejszych technologiach. My takie rozwiązania mamy, tylko często brak nawet niewielkiej w skali państwa kwoty - np. miliona złotych - na dokończenie badań i uruchomienie produkcji" - mówił Zarzycki.

Jak zauważył, niedługo powstanie muzeum sztuki współczesnej, a Polska jest jedynym krajem w Europie, które nie ma centralnego muzeum technicznego. Takie muzeum ma nawet Albania.

"Nasze Muzeum Techniki spełnia taką rolę, ale nie jest muzeum państwowym. Należy do Naczelnej Organizacji Technicznej, dlatego ma mało pieniędzy, mało ludzi i co najgorsze mało powierzchni wystawowej i magazynowej. Przez to uciekają nam wspaniałe eksponaty. Nie ma gdzie wstawić np. zachowanego w idealnym stanie, pięknego przedwojennego magla. W pokoju - bo magazyny są już zajęte - mam cały gabinet dentystyczny z lat 30. XX w., łącznie z szafkami. To pokazuje jaki jest stosunek do techniki w naszym kraju" - powiedział Zarzycki.

Jego zdaniem, osiągnięcia polskiej myśli technicznej to nie tylko ostatnie 20-30 lat. "To są rewelacyjne osiągnięcia z okresu międzywojennego czy z XIX wieku. Niektóre nasze pomysły kradły największe firmy na świecie, działające do dnia dzisiejszego" - powiedział. "Możemy dyskutować czy Jan Heweliusz był Polakiem, ale mieszkał w Gdańsku, był obywatelem Polski, a przecież wynalazł peryskop, śrubę mikrometryczną i jeszcze parę innych rzeczy" - zauważył.

Zarzycki podkreślił, że Polacy często przecierali szlaki, którymi dopiero później podążali inni. Przykładem może być Ernest Malinowski, który jako pierwszy na świecie zbudował linię kolejową położoną 4 tysiące metrów nad ziemią, dwóch Polaków pracowało nad panelem sterowniczym do Apollo 11 - wyliczał. "Możemy tak analizować wiek po wieku i nagle się okazuje, że do techniki Polacy prawie od początku coś dokładali" - podsumował.




PAP - Nauka w Polsce Ewelina Krajczyńska