Telekomunikacja i informatyka na kolei

Dziś trudno jest nie zauważyć, że polska kolej zmienia się na naszych oczach. Jeszcze kilka-kilkanaście lat temu niemożliwe było chociażby zakupienie biletu w automacie umieszczonym w pojeździe szybkiej kolei miejskiej czy też za pomocą aplikacji mobilnej w smartfonie. Rozwiązania informatyczne i telekomunikacyjne obecne w infrastrukturze kolejowej dotyczą jednak nie tylko kwestii związanych z wygodą i komfortem pasażerów. Wspomagają one również takie dziedziny jak bezpieczeństwo (w tym cyberbezpieczeństwo), rozwój technologiczny kolei czy ekologię.

Szeroko rozumiana cyfryzacja życia codziennego wpływa na różne sfery naszego funkcjonowania zarówno w sferze prywatnej, jak i publicznej. Z zaawansowanych rozwiązań informatycznych i telekomunikacyjnych korzystają urzędy, placówki medyczne i inne instytucje infrastruktury państwowej. Szereg reform technologicznych nie ominął również polskich kolei, które z roku na rok korzystają z coraz nowocześniejszych systemów informatycznych.

Rozwiązania telekomunikacyjne i informatyczne znajdują swoje zastosowanie na kolei na wielu różnych płaszczyznach – często nawet niezwiązanych ze sobą bezpośrednio. Do najważniejszych  należą:

• udogodnienia dla pasażerów – w kwestiach takich jak łatwy sposób zakupu biletów (na przykład za pomocą aplikacji mobilnych), proste i szybkie sprawdzenie rozkładu jazdy pociągów i potencjalnych opóźnień, informowanie o promocjach itp.,
• bezpieczeństwo – zapewniane dzięki systemom szybkiego informowania,
• cyberbezpieczeństwo – tak przedsiębiorstw kolejowych, jak i pasażerów i ich danych osobowych, finansowych i innych poufnych informacji,
• analiza danych – przydatną w kontekście sporządzania raportów i układania planów oraz prognoz przedsiębiorstw sektora kolejowego,
• zarządzanie flotą – za pomocą specjalistycznych systemów ułatwiających kontrolowanie dostępności pojazdów i ich pracy,
• ekologia – w kontekście oszczędności energii, planowania i wdrażania rozwiązań chroniących planetę i ograniczania emisyjności kolei za pomocą narzędzi informatycznych,
• sprawne i szybkie naprawy pojazdów – dzięki skutecznej diagnostyce,
• planowanie rozkładów – w sposób szybki i zautomatyzowany,
• budowa nowych sieci transmisyjnych – przy wykorzystaniu systemów informatycznych,
• usprawnienie kontroli biletów – optymalizującą pracę konduktorów i kontrolerów,
• i wiele więcej.

Przykłady zastosowania systemów informatycznych i telekomunikacyjnych na kolei

Chcąc lepiej poznać wpływ, jaki systemy informatyczne i telekomunikacyjne mają na obraz współczesnej, nowoczesnej kolei, warto przyjrzeć się konkretnym realizacjom systemowym, które zostały wprowadzone w ostatnich latach. W tym celu warto skupić się na takich rozwiązaniach jak: systemy SMCV, TDS oraz SDC.

System SMCV – czym jest?

Głównym zadaniem systemu SMCV jest pomiar obciążeń pionowych w pojazdach szynowych. Stosuje się go w celu zapewnienia bezpieczeństwa zarówno pasażerom pojazdów, jak i ładunkom przez nie przewożonym oraz samym pojazdom i torowiskom.

Dzięki zastosowaniu systemu SMCV możliwe jest dokładne zmierzenie obciążeń w pojazdach – a więc różnic obciążeń pomiędzy stronami pojazdu, nacisku na osie, prędkości osi czy też potencjalnych wad geometrycznych kół pojazdu. Co więcej – system umożliwia również rzetelne określenie sił styku między kołem a szyną, przy jednoczesnym braku konieczności zatrzymywania taboru.

SMCV to ponadto system alarmujący, który zawiadomi administratorów ruchu o wszelkich przekroczeniach wartości wynikających z pomiarów. A co więcej – wydrukuje potrzebne raporty i zachowa w pamięci dane, które mogą przydać się w przyszłości – np. podczas wdrażania usprawnień.

Dobrym przykładem zastosowania systemu SMCV jest między innymi przytorowy punkt pomiarowy w Pomezi we Włoszech, w którego instalacji udział brał MMR Group TransComfort.

TDS – czym jest?

TDS to system, którego celem jest  zapewnienie bezpiecznej transmisji danych przy jednoczesnej rezygnacji z kabli miedzianych, dotychczas szeroko stosowanych w systemach sygnalizacji kolejowej. Znajduje on swoje zastosowanie w postaci przekaźnikowych systemów sterowania ruchem.

Należy wiedzieć, że TDS to przede wszystkim zestaw specjalistycznych urządzeń, które odczytują stany logiczne systemów sygnalizacyjnych, wysyłają wyniki do wybranych zdalnych urządzeń TDS, sterują konkretnymi wyjściami przekaźników kolejowych, a także zarządzają siecią LAN służącą komunikacji diagnostycznej.

Zastosowanie systemu TDS niesie z sobą wiele zalet, spośród których możemy wymienić chociażby oszczędność środków na usługi oraz naprawy związane, na przykład, ze zniszczeniami tradycyjnych instalacji kabli miedzianych czy też ich kradzieżą. Co więcej – TDS cechuje się również modułowością, dającą możliwości dopasowywania rozwiązań do konkretnych wymagań kolejowych, jak i wysokim stopniem bezpieczeństwa potwierdzonym przez liczne certyfikaty.

SDC – czym jest?

Kolejnym ciekawym systemem znajdującym swoje zastosowanie na kolei jest system SDC, który służy do rzetelnej analizy i wizualizacji danych diagnostycznych.

System ten należy do grupy tak zwanych narzędzi webowych, a jego głównym zadaniem jest wsparcie sektora utrzymania ruchu. SDC umożliwia dostęp do danych diagnostycznych instalacji kolejowych i systemów terenowych, a także sprawne zarządzanie tak zwanymi zdarzeniami diagnostycznymi.

SDC to świetne narzędzie wspomagające działania konserwacyjne, przy czym daje duże możliwości zapobiegania awariom – za pomocą diagnostyki prewencyjnej systemów.

Jak widać – nowoczesne rozwiązania informatyczne znajdują wiele zastosowań na kolei. Wspomagają rozwój infrastruktury na wielu poziomach, ułatwiają dbanie o bezpieczeństwo instalacji, pojazdów i pasażerów, przyczyniają się do ochrony środowiska, a nawet usprawniają codzienne zadania pracowników kolei (np. poprzez systemy zarządzania flotą czy automatyczne układanie rozkładów jazdy). Powyższe przykłady systemów informatycznych to jedynie kropla w morzu możliwości, jakie stawiają przed sektorem kolejowym współczesne technologie. Warto obserwować zmiany, jakie zachodzą na polskiej kolei. Z pewnością wpłyną one pozytywnie na każdego z nas.