W krakowskim synchrotronie SOLARIS będzie działać kilkanaście linii badawczych wyposażonych w 30 stanowisk pomiarowych. Dzięki wspólnym wysiłkom czterech krakowskich ośrodków naukowych pierwszą linią, z której skorzystają badacze, może być linia do pomiarów mikroskopowych i spektroskopowych w zakresie miękkiego promieniowania rentgenowskiego.
Porozumienie o współpracy dotyczącej linii podpisali w środę, 2 marca, przedstawiciele Uniwersytetu Jagiellońskiego, Wydziału Fizyki i Informatyki Stosowanej Akademii Górniczo-Hutniczej (AGH), Akademickiego Centrum Materiałów i Nanotechnologii AGH oraz Instytutu Katalizy i Fizykochemii Powierzchni Polskiej Akademii Nauk - poinformowała w przesłanym PAP komunikacie Agata Chrześcijanek z Narodowego Centrum Promieniowania Synchrotronowego SOLARIS.
Naukowcy z czterech ośrodków nie tylko wspólnie uruchomią linię oraz jej dwie stacje badawcze. Będą również dbali o prawidłowe działanie urządzeń, z jakich się składa. Zapewnią jak najlepsze parametry dostarczanego do niej promieniowania synchrotronowego. Będą też poszukiwać funduszy na rozbudowę linii oraz na opracowanie i wdrożenie w życie odpowiednich programów naukowo-badawczych.
Krakowscy specjaliści nie ograniczą się do prowadzenia na linii własnych badań. Zobowiązali się również asystować i uczestniczyć w eksperymentach, które przygotują badacze z innych ośrodków. Synchrotron SOLARIS będzie pełnił funkcję usługową dla całego środowiska naukowego w kraju, a także dla zagranicznych grup badawczych. Tego typu infrastruktury badawczej jeszcze w Polsce nie było. Jak podkreślał prof. dr hab. Stanisław Kistryn, prorektor ds. badań naukowych i funduszy strukturalnych Uniwersytetu Jagiellońskiego, Centrum SOLARIS będzie laboratorium użytkowników. Współpraca zapoczątkowana przez władze uczelni i ośrodków badawczych zejdzie wkrótce na poziom naukowców. I wtedy otworzy się nowa era, zarówno dla SOLARIS, jak i dla całej polskiej nauki.
Linia do pomiarów mikroskopowych i spektroskopowych w zakresie miękkiego promieniowania rentgenowskiego wykorzystuje wysokoenergetyczne fotony. Będzie służyć naukowcom z takich dziedzin jak fizyka, chemia, inżynieria materiałów, nanotechnologia, biologia i geologia. Badania z użyciem mikroskopu fotoelektronowego oraz dostrajanego źródła promieniowania pozwoliły na zobrazowanie nanostruktur magnetycznych. To z kolei umożliwiło zrozumienie mechanizmów odpowiedzialnych za ich właściwości. Ulepszono również działanie układów magnetycznych mających zastosowanie we współczesnej elektronice spinowej.
W działającym przy Uniwersytecie Jagiellońskim Centrum SOLARIS znajduje się pierwszy i jedyny w Europie Środkowo-Wschodniej synchrotron. To akcelerator elektronów. Służy do wytwarzania promieniowania elektromagnetycznego, od podczerwieni do promieniowania rentgenowskiego. Przy pomocy synchrotronu będzie można wykonać analizy, których nie da się przeprowadzić stosując inne źródła promieniowania elektromagnetycznego.
Źródło: www.naukawpolsce.pap.pl
