SmartARS pro – inteligencja i bezpieczeństwo w nowej generacji rozłączników ARS pro

fot. 1. SmartARS pro

Rozłączniki bezpiecznikowe listwowe typu ARS są jednym ze szlagierowych wyrobów firmy Apator. Ich historia sięga początku lat 90. XX w., jednak od tamtego czasu rozłączniki przeszły wiele metamorfoz.

Apator S.A. to firma z wieloletnią tradycją. Historia produkcji aparatury łączeniowej sięga roku 1950, gdy w Toruniu powstały Pomorskie Zakłady Wytwórcze Aparatury Niskiego Napięcia, które w późniejszych latach przyjęły nazwę Apator. Od samego początku firma reagowała na potrzeby rynku energetycznego, tworząc w każdym okresie innowacyjne na ten czas produkty. Znajdowały one zastosowanie w wielu aplikacjach energetycznych i przemysłowych.

Każdy z nowych wyrobów przez wiele lat - do czasu jego kolejnej wersji - z powodzeniem był i jest stosowany, zarówno w energetyce jak i przemyśle. Kilkadziesiąt  lat nadało wyrobom odpowiednią markę, a nazwa Apator dzisiaj kojarzy się odbiorcom z bardzo dobrą jakością wykonania oraz niezawodnością działania. 

Jednymi ze szlagierowych wyrobów sprzedawanych przez firmę są rozłączniki bezpiecznikowe listwowe typu ARS, których historia sięga początku lat 90. XX w.

Kolejne wersje miały coraz nowocześniejsze rozwiązania, których wymagał rynek energetyczny. Za każdym razem dział rozwoju tworząc modyfikację rozłącznika, starał się wzbogacić ją o tzw. „wartość dodaną” – zwiększyć funkcjonalność i sprawić, aby obsługa była jeszcze bardziej intuicyjna i bezpieczna.

Od kilku lat oferowane są dwie wersje produktowe z rodziny rozłączników izolacyjnych bezpiecznikowych listwowych: ARS oraz ARS pro. W drugiej połowie 2016 r. pojawiła się kolejna nowa generacja rodziny typu ARS, z przedrostkiem „smart” podkreślającym „inteligencję” aparatów. SmartARS pro (fot. 1) są przeznaczone do aplikacji, w których wymagana jest wysoka niezawodność oraz bezpieczeństwo obsługi, tj. rozdzielnic niskich napięć w stacjach transformatorowych, przemysłowych rozdzielnic niskiego napięcia oraz złączy kablowo-rozdzielczych. Rozłączniki smartARS pro spełniają wymagania najnowszych norm europejskich PN-EN 60947-1 i PN-EN 60947-3. Ich parametry techniczne dostosowane są do najnowszych standardów specyfikacji technicznych zakładów energetycznych, zarówno polskich jak i zagranicznych.

SmartARS pro można wyposażyć w odpowiednie moduły detekcyjne (fot. 2), przekładniki prądowe (fot. 3), łączniki miniaturowe oraz inne akcesoria. Tak wyposażone rozłączniki przewidziane są do stosowania w nowym systemie opracowanym przez Apator, służącym do monitorowania stacji i rozdzielnic niskiego napięcia. System ten nosi nazwę 4grid Inspect.

Rozwiązanie 4grid Inspect umożliwia tworzenie inteligentnych systemów nadzoru stacji SN/nn, które są jednymi z elementów inteligentnych sieci, powszechnie znanych jako smart grid. Wykorzystane urządzenia oraz usługi IT pozwalają na bezpieczną dystrybucję energii i otrzymanie pełnego pakietu informacji o jej jakości i stanie zamontowanych komponentów. Rozłącznik smartARS pro jest jednym z głównych części składowych tego systemu. Daje on informację do systemu nadzoru SCADA o stanie przepalenia się wkładki bezpiecznikowej, pomiarze prądów fazowych oraz informuje o pozycji pracy rozłącznika (zamknięty/otwarty).

Jedną z głównych i najważniejszych innowacji w rozłącznikach smartARS pro jest bezpieczny i szybki montaż w technologii PPN. Specjalna konstrukcja rozłącznika z zabudowanymi w podstawie modułami zawierającymi śruby (fot. 4) pozwala na jego bezpieczny montaż na moście szynowym w technologii PPN.

Poza bezpieczeństwem rozwiązanie to przyspiesza w znacznym stopniu prace instalatorskie w porównaniu do wersji klasycznej. Pozwala to firmom wykonawczym w znacznym stopniu obniżyć koszty związane z montażem. Rozwiązanie takie jest możliwe również dla wersji rozłącznika z zabudowanymi zaciskami hakowymi.

Rozłącznik smartARS pro został dostosowany do istniejących systemów rozdzielnic. Wymiary zewnętrzne i specjalnie wyprofilowane kształty umożliwiają jego montaż w systemowych rozwiązaniach szaf wielu marek, z wykorzystaniem elementów maskujących danych producentów (fot. 5).

Kolejna innowacja to kontrolowane odprowadzenie ciepła w rozłącznikach smartARS pro. Specjalnie zaprojektowane kanały umiejscowione wewnątrz rozłącznika umożliwiają jeszcze lepszą wymianę ciepłego powietrza, co w znacznym stopniu wpływa na poprawę pracy rozłącznika. Wykorzystany został tzw. „efekt  komina” (fot. 6).  Od dołu rozłącznika zostaje zasysane zimne powietrze, które następnie przechodząc przez tory prądowe, odbiera od nich ciepło i górnymi otworami oddaje je na zewnątrz. Zaletą tego rozwiązania jest to, że rozłącznik smartARS pro oddając ciepłe powietrze do góry, nie podgrzewa pozostałych rozłączników zamontowanych na moście szynowym.

fot. 5

fot. 6

Zmodyfikowana została także obudowa rozłącznika w porównaniu z poprzednią wersją. Obecnie tworzy ona jeden element bezpośrednio połączony z osłonami. Konstrukcja obudowy nadaje jej odpowiedniej sztywności, powodując, że pracujący w niej napęd nie ma żadnych zbędnych luzów, zapewniając stabilność i pewność działania.

Nowa konstrukcja detali w rodzinie rozłączników smartARS pro pozwoliła na uzyskanie podwyższonego stopnia ochrony IP. Rozłączniki w pozycji pracy przy zasłoniętych otworach pomiarowych umiejscowionych w pokrywkach, mają „od czoła” klasę ochrony IP30. W pozycji otwartej (rozłączonej) – IP20. W trakcie operacji łączeniowych, gdy nóż wkładki bezpiecznikowej umiejscowiony jest jeszcze w stykach szczękowych, osoba obsługująca rozłącznik ma przez cały czas zapewnioną ochronę i pewność, że nie dotknie elementów będących pod napięciem, w tym noża wkładki bezpiecznikowej. Dopiero po wyjściu noży ze styków szczękowych, gdy pojawi się widoczna przerwa izolacyjna, następuje dostęp do noży wkładki bezpiecznikowej. Jest wtedy stuprocentowa pewność, że rozłącznik rozłączył obwód.

W każdej kolejnej wersji rozłączników ARS w osłonie styków umiejscowione są specjalnie zaprojektowane i odpowiednio usytuowane nad stykami szczękowymi płytki dejonizacyjne, które we właściwy sposób, podczas operacji łączeniowych dzielą, a następnie gaszą łuk elektryczny, podnosząc w ten sposób bezpieczeństwo obsługi rozłączników.

Bardzo dobra jakość tworzyw od lat zapewnia wysoką jakość produktów z rodziny rozłączników ARS pro. Istotnym i niezmiernie ważnym parametrem jest także klasa palności tworzyw sztucznych użytych do produkcji rozłączników smartARS pro. Są to najwyższej klasy tworzywa mające klasę palności V0. Apator zlecił wykonanie badań potwierdzających deklarowaną klasę palności w akredytowanym laboratorium badawczym. Badania zostały wykonane na próbkach o grubości minimalnej, maksymalnej oraz uśrednionej, grubościach, które występują w detalach wchodzących w skład całego rozłącznika.

Apator tworząc nową wersję rozłączników rodziny ARS – smartARS pro, wprowadził w tym rozłączniku szereg innowacji oraz zmian. Zrobił to w głównie dla podniesienia bezpieczeństwa i zapewnienia łatwej obsługi rozłącznika.

Premiera smartARS pro, jeszcze w postaci prototypu 3D została pozytywnie odebrana podczas ubiegłorocznych targów Energetics w Lublinie. Rozłącznik izolacyjny bezpiecznikowy smartARS pro otrzymał tam wyróżnienie w kategorii „Produkt Roku” (fot. 7).

W kwietniu b.r. podczas IX Konferencji Naukowo-Technicznej I-MITEL smartARS pro otrzymał również wyróżnienie prezesa Oddziału Zagłębia Węglowego SEP w konkursie „Najlepszy innowacyjny produkt lub technologia elektrotechniczna” (fot. 8).

Po pierwszych pozytywnych opiniach z rynku przyszedł czas, aby smartARS pro, podobnie jak jego poprzednik ARS pro, został z powodzeniem wdrożony w aplikacjach energetycznych i przemysłowych. Zwłaszcza, że w procesie projektowania zostały zastosowane nowsze, innowacyjne rozwiązania, których wymagał rynek energetyczny.