Oświetlenie LED w architekturze: Multimedialne fasady

fot. Osram

Światło LED (Light Emitting Diodes) jest coraz bardziej docenianym i wykorzystywanym elementem w architekturze. Nowoczesna technologia, którą ono reprezentuje stwarza szereg możliwości dekoracyjnego, a przy tym funkcjonalnego i energooszczędnego oświetlenia i iluminacji obiektów. W porównaniu z konwencjonalnymi źródłami światła technologia LED podlega największej ewolucji. Z tego też powodu dawno już zyskała miano „światła przyszłości”.

Różnorodność opraw z diodami elektroluminescencyjnymi (LED), nowoczesne systemy zasilania i sterowania stwarzają możliwości, w obszarze oświetlenia dotychczas nieosiągalne. Do niekwestionowanych zalet LED-ów należą m.in.: najwyższa ze wszystkich dotychczas oferowanych źródeł światła trwałość, którą szacuje się co najmniej na około 40-50 tys. godzin (powszechnie stosowany asortyment oświetleniowy od 1-15 tys. godzin). Nastąpił zdecydowany postęp w jakości światła wytwarzanego przez LED-y. Przy założeniu, że wierność widzenia kolorów jest najwyższa przy świetle dziennym i żarówkach (100% w skali od 0 do 100%), to przy najlepszym oświetleniu LED-ów OSRAM można uzyskać wierność aż do 90% - czyli generowane jest światło porównywalne do światła z najlepszej jakości świetlówek.

Oprócz tego, że diody elektroluminescencyjne są niezwykle ekonomiczne, są również wytrzymałe i charakteryzują się wysoką skutecznością świetlną oraz bezpieczeństwem użytkowania (nie wytwarzają promieniowania nadfioletowego UV i podczerwonego IR). LED-y bezwzględnie wygrywają z powszechnie stosowaną techniką w iluminacji obiektów. Co warte podkreślenia możemy stosować je w miejscach, w których użycie konwencjonalnych źródeł światła do tej pory nie było możliwe. Tutaj materiał w żaden sposób nie ogranicza twórcy, a ramą artystycznej kreacji może być jedynie wyobraźnia. Niezwykła jakość światła, możliwość tworzenia form o dowolnych rozmiarach i kształtach, a także różnym natężeniu i barwach światła sprawiają, że jest to idealne narzędzie do podkreślania zarówno fasad obiektów jak i ich architektonicznych detali. Dzięki tak dużej możliwości kreowania, produkty LED stwarzają także jedyną w swoim rodzaju możliwość przemiany statycznej bryły budynku w multimedialny ekran.

Wielkie wydarzenia sportowe w nowoczesnym świetle

Podczas Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej w 2012 roku wyróżniającym się budynkiem był Stadion Narodowy w Warszawie, do którego najnowocześniejsze rozwiązania technologiczne w zakresie oświetlenia zostały dostarczone przez firmę OSRAM. Firma, w ramach umowy na zapewnienie oświetlenia obiektowi sportowemu, wyznaczyła do tego zadania najwyższej klasy specjalistów i projektantów. Dzięki ich pracy fasada Stadionu Narodowego przeobraziła się w swoisty ekran multimedialny, na którym dzięki oprawom LED można kreować dynamiczne scenariusze świetlne, napisy i znaki graficzne.

- Iluminacja fasady była niezwykłym wyzwaniem, gdyż założono, że poprzez oświetlenie Stadion Narodowy ma „komunikować” się z widzami i przechodniami. Oprócz tradycyjnej funkcji oświetlenia zewnętrznego i dekoracyjnej iluminacji, fasada ma zachęcać do uczestnictwa w wydarzeniach, które odbywają się na stadionie oraz zwiększać ich atrakcyjność. Dzięki zastosowanemu sterowaniu system zyskał elastyczność, która pozwala przygotować dowolny scenariusz świetlny użyty na potrzeby imprez sportowych, koncertów muzycznych lub innych wydarzeń, których gospodarzem będzie Stadion Narodowy – mówi dr inż. Marian Okoń, który był odpowiedzialny za przygotowanie koncepcji i realizację projektu.

Elewację Stadionu stanowią płaty wykonane z siatki perforowanej rozmieszczone w kształcie „koszyka”. Iluminację zapewnia 1648 opraw Liner XB-36, z których każda wyposażona jest w 36 modułów LED dużej mocy. Oprawy świecą w białych lub czerwonych kolorach i mogą być dowolnie ściemniane lub rozjaśniane. Konstrukcja opraw z programu OSRAM została indywidualnie dopasowana do potrzeb optymalnego oświetlenia fasady. Ze względu na dwa różne układy geometryczne i dwa kolory płatów, występują cztery grupy opraw o odmiennych optykach.

Skomplikowane zadanie oświetleniowe polegało na uzyskaniu maksymalnie dużej równomierności i jaskrawości oświetlanego elementu. Było to niezmiernie istotne, gdyż fasada stadionu stanowi swoisty ekran multimedialny składający się z 1648 pixeli, gdzie każda z oświetlonych siatek oznacza jeden punkt tego ekranu. Dzięki nowoczesnemu systemowi sterowania możliwe jest kreowanie dynamicznych scenariuszy świetlnych, napisów, znaków graficznych i innych efektów świetlnych. Obecnie na potrzeby stadionu zaprojektowano napisy „Polska” i „Zapraszamy” oraz szereg scen dynamicznych, min. przemieszczające się pierścienie, fala LaOla, dynamiczne słupki „Equalizer” czy efekt rozgwieżdżonego nieba.