Nowy wymiar Małych Elektrowni Wodnych w Polsce

Zalety elektrowni derywacyjnej

Korzyści wynikające z koncepcji  firmy MEW wdrożonej w Cieszynie względem elektrowni opartej na kanale otwartym to, m.in. większa elegancja będąca rezultatem  idei kanału zamkniętego oraz większa efektywność ekonomiczna. Ważnym aspektem jest mniejsze oddziaływanie na środowisko i otoczenie. Kanał jest subtelnie ukryty pod ziemią, nie zaburza estetyki otoczenia i pozostaje niewidoczny dla ludzkiego oka. Z kolei kanał otwarty, wymaga budowania mostków niezbędnych do swobodnego przemieszczania się okolicznej ludności, zabiera jednocześnie przestrzeń funkcjonalną i zaburza w pewnym stopniu architekturę miejsca. Rurociąg „zainstalowany” w Cieszynie oparty jest na technologii fińskiej, którą wyróżnia niezawodność, efektywność oraz minimalne oddziaływanie na środowisko naturalne.  Przewagą rurociągu polietylenowego, który znalazł zastosowanie w Cieszynie, jest redukcja utraty energii powodowanej tarciem wody wewnątrz urządzenia. Rezultatem jest większa produktywność elektrowni wodnej, co rzutuje na optymalizację jej funkcjonowania. Kluczową zaletą jest ekonomika rozwiązania oraz gwarancja bezawaryjnej instalacji przy minimalnym oddziaływaniu na ekosystem. Z uwagi na swoje przeznaczenie, rurociąg musi cechować się znaczną odpornością na korozję oraz  siły hydrodynamiczne. Z tego względu polietylen uznawany jest za najlepszy materiał do budowy niskociśnieniowych rurociągów podwodnych wykorzystywanych do przesyłu wody. Materiał ten cechuje się bardzo wysoką odpornością chemiczną, jest neutralny dla środowiska i wyjątkowo ekologiczny. Istotne znaczenie ma fakt, iż rurociągi polietylenowe mogą być w 100% poddane recyklingowi.

Budowa MEW jest opłacalna, mimo wysokich nakładów

Budowa MEW jest inwestycją bezpieczną, bowiem wytworzona w niej energia zostanie automatycznie zakupiona, co więcej po korzystnych cenach. Sieci energetyczne mają obowiązek przyłączenia elektrowni wytwarzających energię ze źródeł odnawialnych. Ponadto właściciel elektrowni za każdą wytworzoną ilość energii otrzymuje papier wartościowy (tzw. świadectwo pochodzenia energii), będący przedmiotem obrotu na Towarowej Giełdzie Energii. Istotną kwestią jest pozyskanie lokalizacji spełniającej wymogi związane z uruchomieniem inwestycji. W grę wchodzi wydzierżawienie, bądź nabycie działki obok obiektu piętrzącego. Nakłady inwestycyjne są proporcjonalne do rozmiarów danego przedsięwzięcia. Przykładowo koszty, które MEW S.A. poniesie na budowę elektrowni o mocy 150kW w województwie lubelskim wyniosą 3,6 mln zł, zaś środki finansowe przeznaczone na inwestycję w województwie dolnośląskim, gdzie powstanie elektrownia o mocy 2 MW kształtują się na poziomie 23 mln zł.  Warto podkreślić, że na budowę elektrowni można uzyskać dofinansowanie. Najtrudniejszym aspektem jest uzyskanie stosownych pozwoleń o charakterze prawno-administracyjnym, które warunkują rozpoczęcie przedsięwzięcia.

Jak taki biznes wygląda w praktyce

MEW wykorzystują energię płynącej wody, są zlokalizowane przy spadkach rzek (jazy, zapory), nie zanieczyszczają środowiska i mogą być instalowane w licznych miejscach na małych ciekach wodnych. Ponadto w skali globalnej są klasyfikowane jako Odnawialne Źródło Energii (OŹE). Żywotność odpowiednio serwisowanej MEW szacuje się na ponad 100 lat, nie wymaga ona angażowania licznego personelu, a co ważne może być obsługiwana zdalnie. Zaletą jest także fakt, iż od momentu uzyskania wymaganych prawem pozwoleń, wybudowanie MEW trwa niecały rok. Koszty eksploatacji i bieżących remontów nie przekraczają 10 % przychodów rocznych, zaś zwrot z inwestycji, po uwzględnieniu możliwego do uzyskania dofinansowania, to 3-6 lat.

Dobra wiadomość dla właścicieli MEW

Właściciele małych hydroelektrowni nie muszą się martwić o klientów i konkurencję. Zakłady energetyczne mają obowiązek odkupić każdą ilość prądu wytworzonego przez tego typu siłownie, po średniej cenie rynkowej. Ponadto, dzięki świadectwom pochodzenia wytworzonej energii tzw. zielonym certyfikatom, właściciele MEW dostają za swój prąd więcej niż elektrownie węglowe.

Pozytywne oddziaływanie MEW na otoczenie

- Energetyka wodna jest istotnym czynnikiem zrównoważonego rozwoju, generującym wymierne korzyści energetyczno-ekologiczne – podkreśla Maciej Nadulski, Prezes Zarządu MEW Projekt S.A. Pozyskiwanie energii elektrycznej z elektrowni wodnych pozwala oszczędzić tysiące ton węgla w skali roku, chroniąc tym samym środowisko przed emisją szkodliwych substancji. Według szacunków, każda megawatogodzina (MWh) wyprodukowana przez MEW zmniejsza obciążenie środowiska o 15 kg dwutlenku siarki i 7 kg tlenków azotu,  przeciwdziałając tym samym wytworzeniu ok. 150 kg popiołów lotnych. Hydroelektrownie maja dobroczynny wpływ na regulację biegu rzek, przyczyniają się bowiem do wyrównania przepływów, co w konsekwencji zmniejsza niebezpieczeństwo powodzi. Dzięki zwiększeniu poziomu retencji powierzchniowej i gruntowej wód MEW stabilizują roczne przepływy rzeki.  W przypadku suszy istnieje możliwość uzupełnienia niedoborów na odcinku rzeki dzięki piętrzeniu i podniesieniu jej poziomu. Z kolei w czasie wezbrań MEW oparte na zbiornikach gromadzą nadmiar wody, chroniąc tym przed zalaniem przyległe do rzeki tereny. Hydroelektrownie cechuje także pozytywne oddziaływanie na zróżnicowanie ekosystemów – nie tylko w obrębie stopnia wodnego i cofki, ale również na obszarze  otaczającym siłownię wodną.  Właściciele MEW dbają m.in. o sprawność techniczną i eksploatacyjną stopni wodnych, jazów, kanałów, przepławek oraz konserwację i bieżące użytkowanie rzek w obrębie cofki i jazów. Oznacza to, że koryto rzeki znajduje się pełnym nadzorem i utrzymywane jest w nienagannym stanie. Biorąc pod uwagę obecność MEW na rzekach stosuje się rozwiązania, które gwarantują swobodną  migrację ryb w okresie tarła. W tym celu są budowane tzw. przepławki na stopniach wodnych przy zaporach lub jazach, które umożliwiają rybom wędrówkę wzdłuż rzeki.  A zatem funkcjonowanie MEW w żaden sposób nie zaburza cyklu życiowego kręgowców wodnych. Tworzenie MEW w miejscu starych zabytkowych młynów pozwala kultywować dorobek lokalnej myśli technicznej i kultury, chroniąc tego typu “perełki” przed całkowitą dewastacją.

Korzyści dla ludności lokalnej – społeczny wymiar MEW

Najbliższe otoczenie elektrowni wodnej (m.in. gospodarstwa domowe) może korzystać z energii elektrycznej, która jest przez nią wytwarzana. W konsekwencji eliminuje to straty energii na przesyle. Hydroelektrownie są budowane w taki sposób, by nie zaburzać estetyki danego miejsca oraz z poszanowaniem interesów lokalnego społeczeństwa (np. rolników). Ponadto odgrywają one ważną rolę w funkcjonowaniu sieci elektroenergetycznych o zmiennym obciążeniu oraz pozwalają na wykorzystanie lokalnych źródeł energii. Rezultatem jest wzrost bezpieczeństwa w dostawie energii przy krótszych odległościach przesyłu oraz redukcja strat przesyłu. Funkcjonowanie elektrowni wodnej na terenie gminy oznacza m.in. zapewnienie źródeł dochodu, tworzenie nowych miejsc pracy, poprawę warunków środowiskowych oraz propagowanie ograniczania zużycia surowców naturalnych, wzmacniając tym samym ekologiczny walor miejsca oraz rozwój energetyki odnawialnej na szczeblu lokalnym.