Jak wybrać przetwornicę samochodową?

fot. TME

Wybór przetwornicy napięciowej do samochodu: Na jakie parametry zwrócić szczególną uwagę? Jak działa przetwornica samochodowa? Budowa i rodzaje przetwornic napięcia.

Przetwornica samochodowa 12V-230V – nieodłączny kompan podróży

Urządzenia zasilane energią elektryczną otaczają nas dookoła i sprawiają, że życie staje się łatwiejsze i bardziej komfortowe. W inteligentnych domach, wyposażonych w zaawansowaną automatykę, gotujemy na wygodnych kuchenkach indukcyjnych, ciepło dostarczają nam grzejniki elektryczne, natomiast najpowszechniejszą formą rozrywki jest telewizor lub komputer podłączony do sieci. Nikt chyba nie wyobraża już sobie innej rzeczywistości. Co jednak w momencie, gdy zdecydujemy się na wyjazd wakacyjny campingiem, kilkudniowy rejs statkiem lub na biwak pod namioty? Czy musimy zapominać o codziennych udogodnieniach związanych z energią elektryczną? A może musimy szukać centrum handlowego, w którym naładujemy telefon i skorzystamy z komputera? Otóż nie. Do zasilenia najpotrzebniejszych urządzeń, takich, jak ekspres do kawy, laptop czy suszarka wystarczy urządzenie niewielkich rozmiarów podłączone do naszego pojazdu. Mowa tutaj o przetwornicy samochodowej.

Jak działa przetwornica samochodowa?

Urządzenia elektryczne codziennego użytku, o których mowa powyżej, do poprawnej pracy wymagają zasilania prądem przemiennym o napięciu 230V. Samochody osobowe wyposażone są w akumulatory dysponujące prądem stałym o napięciu 12V, natomiast ciężarowe w akumulatory o napięciu 24V. Aby wykorzystać energię elektryczną z pojazdu, do gniazda zapalniczki lub bezpośrednio do akumulatora podłącza się przetwornicę DC/AC, która zamienia prąd akumulatorowy na prąd przemienny o odpowiednim napięciu. Warto tu pamiętać, że gniazdo zapalniczki samochodowej jest przeważnie zabezpieczone bezpiecznikiem 10A, co oznacza, że maksymalnie możemy podłączyć urządzenia o mocy 100-120W. Przy większych poborze prądu przetwornicę należy łączyć bezpośrednio z akumulatorem.

Budowa i rodzaje przetwornic napięcia

Przetwornice napięcia, o których mowa to kompaktowe i podręczne urządzenia, które nie zagracą naszego załadowanego na wakacje samochodu. Odpowiednio dobrane wymiary urządzenia pozwalają na postawienie go pomiędzy siedzeniami i umożliwią dostęp do gniazdka z każdego zajmowanego miejsca. Przetwornice samochodowe przyjmują najczęściej formę prostopadłościanu lub walca wyposażonego w jedno lub więcej gniazdek elektrycznych, który łączy się z samochodem przy użyciu kabli. Przetwornice napięcia dobrej jakości wyposażone są w zabezpieczenia na wypadek zwarcia, przeciążenia oraz w przypadku wzrostu temperatury powyżej wartości granicznej. Sprawia to, że ich użytkowanie jest w zupełności bezpieczne. Wyróżnia się dwa podstawowe typy przetwornic samochodowych:

• Przetwornice pełny sinus (sinusoidalne) – są przeznaczone do zasilania urządzeń wymagających ciągłego zasilania. Przykładowo, w przypadku biwaku campingowego przetwornicy takiej użyjemy w celu uruchomienia lodówki lub klimatyzatora. Przebieg sinusoidalny napięcia pozwoli na oglądanie telewizora bez niepożądanych zakłóceń, a nawet na uruchomienie pompy. Sprawdzi się też przy zasilaniu elektronarzędzi. Energia elektryczna po przejściu przez przetwornicę samochodową z czystym sinusem obejmuje większe spectrum zastosowań, co niestety odbija się na cenie urządzenia.
• Przetwornice prądu z sinusem modyfikowanym – ze względu na swój prostokątny przebieg napięcia nie pozwalają one na zasilanie urządzeń indukcyjnych oraz tych wyposażonych w silniki elektryczne. Poradzą sobie natomiast z zasileniem laptopa lub grzałki elektrycznej. Urządzenie takie zaspokoi zatem najpilniejsze potrzeby na wakacyjnym wyjeździe przy relatywnie niewielkim nakładzie finansowym.

Wybór przetwornicy do samochodu: Na jakie parametry zwrócić szczególną uwagę?

Aby dobrać najodpowiedniejszą przetwornicę prądu do naszych potrzeb, ważne jest, aby zapoznać się z podstawowymi parametrami technicznymi urządzenia. Pozwolą to na bezpieczne użytkowanie sprzętu i zapewnienie dla niego wystarczającej mocy.

• Moc przetwornicy prądu – każde urządzenie charakteryzuje się mocą znamionową oraz maksymalną (np. 600W/1000W). Pierwsza z nich określa maksymalną wartość mocy, jaką urządzenie mogłoby pobierać przy pracy ciągłej. W rzeczywistości moc ta nie powinna być wykorzystywana w całości, a w około 85% przy pracy długotrwałej. Druga wartość odpowiada za moc chwilową, tj. utrzymującą się przez niecałą sekundę. Pozwala ona na większy pobór mocy na etapie uruchamiania urządzenia. Istotnym jest również, aby przetwornica dobrana była zgodnie z potrzebami użytkownika. Przewymiarowana przetwornica spowoduje bowiem znacznie szybsze rozładowanie akumulatora samochodowego;
• Chłodzenie przetwornicy – w przypadku wysokich mocy zasilanych urządzeń bardzo istotnym elementem przetwornicy jest wydajny układ chłodzenia. Zastosowanie wentylatora pozwoli uchronić urządzenie przed uszkodzeniem w wyniku przegrzania;
• Liczba gniazdek zainstalowanych w urządzeniu – najpowszechniej spotykaną jest konstrukcja z jednym lub dwoma gniazdami elektrycznymi;
• Rozmiar przetwornicy prądu – odpowiednie gabaryty pozwolą na komfortowe ustawienie urządzenia w ograniczonej przestrzeni samochodu;
• Niezbędne zabezpieczenia, m.in. termiczne czy przeciwzwarciowe – pozwolą na bezpieczne użytkowanie urządzenia oraz ochronę zasilanego sprzętu.

Bardzo ciekawą funkcją nowoczesnych przetwornic samochodowych jest autorestart aktywujący się po zadziałaniu zabezpieczenia przeciążeniowego lub niespodziewanym spadku napięcia. Nieświadomy takiej sytuacji użytkownik mógłby przeoczyć samoczynne wyłączenie urządzenia i nie uruchomić go na czas, doprowadzając na przykład do rozmrożenia się lodówki.

Podsumowując powyższe rozważania

Dobór odpowiedniej przetwornicy samochodowej powinien opierać się na realnych potrzebach przyszłego użytkownika. Jeśli ma ona jedynie pośredniczyć w zasilaniu laptopa, uzasadnionym ekonomicznie zakupem będzie przetwornica z sinusem modyfikowanym. Jeśli natomiast wymaganym jest zasilenie sprzętu AGD, niezbędnym będzie zakup urządzenia zdolnego do generowania sygnału sinusoidalnego. Przetwornica musi mieć jednocześnie odpowiednią do przewidywanego poboru moc i zapewniać komfortowe i bezpieczne użytkowanie, dlatego przy jej wyborze, warto mieć na uwadze, jakie urządzenia będziemy przy jej pomocy zasilać.

Tekst opracowany przez Transfer Multisort Elektronik Sp. z o.o.

Oryginalne źródło: https://www.tme.eu/pl/news/library-articles/page/43982/Wlasciwy-dobor-przetwornic-samochodowych/